Μάθημα : ΙΣΤΟΡΙΑ Γ1

18ος αι. στη  Μ. Βρετανία 

Δημιουργούνται μεγάλα εργοστάσια, για τη μαζική παραγωγή  μεταποιημένων προΪόντων και τη χρήση μηχανών. Ετσι γεννιέται η εποχή της βιομηχανίας (εκβιομηχάνιση) και η βιομηχανική επανάσταση. 

Πώς φτάνουμε σε αυτή την αλλαγή ? 

Είχε προηγηθεί η αγροτική επανάσταση,  (17ος αι.) με μεταβολές στην αγροτική οικονομία όπως,  τη δημιουργία  μεγάλων αγροκτημάτων , χρήση μηαχανημάτων για την καλιέργεια της γης. Παράλληλα ο πληθυσμός στην Ευρώπη είχε αυξηθεί πάρα πολύ και τα μηχανηματα βοήθησαν στην κάλυψη τροφής για τον πληθυμό.

Επίσης είχε αναπτυχθεί το εμπόριο μεταξύ των 3 ηπείρων Αφρικής, Ευρώπης και Αμερικής (τριγωνικό εμπόριο). Συνέπεια ήταν η συσσώρευση κεφαλαίου στους ευρωπαίους εμπόρους. 

Αίτια: Η χρήση μηχανών για την παραγωγή μεταποιημένων προιόντων ήταν αναγκαία για να καλυφθούν οι ανάγκες του πληθυσμού και η μεγάλη ζήτηση.  Γι αυτό χιλιάδες αγρότες μετακινήθηκαν από την επαρχία στις πόλεις για να βρουν δουλειά . Έτσι, το κεφάλαιο των επιχειρηματιών, η προσφορά εργασίας και η παρουσία των μηχανών πλέον,  οδήγησαν στη δημιουργία των εργοστασίων , στην εκβιομηχανιση. 

Παράλληλα συντελούνται σημαντικές κοινωνικές μεταβολές :

Την εξουσία την έχει ο απόλυτος μονάρχης, ο βασιλιάς. (εξαίρεση Μ. Βρετανία όπου οι ισχυρότερες τάξεις είχαν κάποια προνόμια, μετα την ένδοξη επανάσταση, το 1688).

Η αστική τάξη (βιομήχανοι, τραπεζίτες , μεγαλέμποροι) επιθυμεί να δηλώσει την παρουσία της  στην πολιτική ζωή απέναντι στην τάξη των αριστοκρατών που προσπαθούν να διατηρήσουν τα προνομιά τους.  Τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα ζούσαν σε άθλιες συνθήκες. 

Κάποιοι διανοούμενοι στηρίχθηκαν στη λογική για να ανακαλύψουν φυσικούς νόμους. Έτσι, η πρόοδος των φυσικών επιστημών από 17ο αι. βοηθά στην απελευθέρωση από προλήψεις Μεσαίωνα.

Πρωτοπόροι διανοητές υπήρξαν οι:

1. Φράνσις Μπέικον: κάθε επιστημονική θέση για να είναι αποδεκτή πρέπει να επαληθεύεται με πείραμα.
2. Ρενέ Ντεκάρτ: η συστηματική αμφιβολία και μόνο αυτή οδηγεί στη γνώση.
3. Τζόν Λόκ: οι άνθρωποι έχουν απαραβίαστα φυσικά δικαιώματα (ζωή, ελευθερία, περιουσία).
4. Ισαάκ Νεύτων: βάσει της επαγωγικής μεθόδου οδηγήθηκε στο νόμο της παγκόσμιας έλξης

ΑΣΚΗΣΕΙΣ - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.Να περιγράψετε τις κοινωνικές συνθήκες και την πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη τον 18ο αι. 

2. Ποιες εξελίξεις δρομολογούνται στην επιστήμη από τον 17ο αιώνα? Βρείτε λίγες πληροφορίες για τον καθένα σχετικά με την επιστημονική θεωρία που ανέπτυξαν. 

3. Τι σημαίνει ο όρος "βιομηχανική επανάσταση" Ποια τα αίτιά της 

1. Παρακολουθήστε το Βίντεο
2. Παρακολουθήστε το : https://www.slideshare.net/slideshow/ss-250978151/250978151#4
3. https://www.youtube.com/watch?v=O-vYmHuGt38

Ορισμός Διαφωτισμού:
Φιλοσοφικό κίνημα που υποστήριζε ότι προτεραιότητα έχει η λογική (ως το μόνο ασφαλές κριτήριο) και όχι η αυθεντία (=αναφορά σε κάποιο διάσημο του παρελθόντος). Αν στηριχθεί στη λογική του, ο άνθρωπος μπορεί να προοδεύει συνεχώς.
Ως κίνημα, ο Διαφωτισμός:
       Α. Πρωτοεμφανίστηκε τέλη 17ου αιώνα στην Αγγλία.
       Β. Κορυφώθηκε τον 18ο αιώνα στη Γαλλία
       Γ. Εξαπλώθηκε σταδιακά σε όλη την Ευρώπη αλλά και έξω από αυτήν.     

Οι εκπροσωποί του ονομάστηκαν φιλόσοφοι ή διαφωτιστές: Κυριότεροι εκπρόσωποι : Ρουσό, Βολτέρος, Ντιντερό, Μοντεσκιέ, Ντ' Αλαμπέρ 

Κυρίως τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα και οι μορφωμένοι άνθρωποι  υποστήριξαν το κίνημα αλλά σιγά σιγά και τα άλλα κοινωνικά στρώματα μέσα από την κυκλοφορία εκλαΪκευμένων βιβλίων.  Στη συνέχεια διαδόθηκε σε όλη την Ευρώπη και εκτός αυτής. 

Κοινωνικές Διαστάσεις:
Κηρύγματα των Διαφωτιστών για: α) ισότητα των ανθρώπων
                                                      β) ίσες ευκαιρίες για μόρφωση
                                                      γ) ανθρώπινη μεταχείριση των φυλακισμένων
                                                      δ) κατάργηση της δουλείας
 
Πολιτικές διαστάσεις:
Απόλυτη μοναρχία στην Ευρώπη => Σύγκρουση με τα συμφέροντα της αστικής τάξης (η οποία διεκδικούσε συμμετοχή στην εξουσία και κατάργηση των προνομίων των ευγενών).
Συνεπώς, ο διαφωτισμός υπήρξε ένα κίνημα, καθώς μέσα από αυτόν η ανερχόμενη αστική τάξη διατύπωσε επιχειρήματα για τη συμμετοχή της στην εξουσία.

 ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 

• Η εκπαίδευση διασφαλίζει τη συνεχή πρόοδο του ανθρώπου
• Ο δάσκαλος δεν πρέπει να λειτουργεί ως αυθεντία αλλά να θέτει τα ερωτήματα και να οδηγεί το μαθητή στην εύρεση των απαντήσεων
• Ο Ρουσό στο έργο του "Αιμίλιος" υποστήριξε ότι η εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται στην προσωπική έρευνα του μαθητή 
• 

ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 

Η αστική τάξη της εποχής διεκδικούσε τη συμμετοχή της στην πολιτική ζωή της χώρας. Γι αυτό ασπάστηκε και υποστήριξε το κίνημα του διαφωτισμού που μιλούσε για τα φυσικά δικαιώματα του ανθρώπου (αυτά που έχει κάποιος ως άνθρωπος, από την ώρα που γεννιέται), δηλαδή το φυσικό δικάιωμα  της ζωής, της ιδιοκτησίας, της ισονομίας, της ελευθερίας σκέψης και λόγου και καμία εξουσία δεν μπορεί να καταργήσει. 

Κοινωνικό Συμβόλαιο:
Σύμφωνα με τον Τζον Λόκ, οι άνθρωποι δέχτηκαν να παραχωρήσουν κάποιες από τις ελευθερίες τους, προκειμένου να συμβιώσουν. Είναι σαν να έχει συναφθεί με το κράτος ενός είδους συμφωνία, ένα κοινωνικό συμβόλαιο.  Σε περίπτωση που το κράτος παραβεί τους όρους ο λαός έχει δικαίωμα αντίστασης.
Ο Ζαν Ζακ Ρουσό υποστήριξε ότι η πολιτική εξουσία πρέπει να βρίσκεται στα χέρια του λαού και όχι του ηγεμόνα. Επίσης εξέφρασε την άποψη ότι η γενική βούληση είναι η σύνθεση των ατομικών βουλήσεων και αποσκοπεί στο δημόσιοι συμφέρον. Εκφράζεται με τη συμμετοχή του λαού στη λήψη αποφάσεων.

Ο Μοντεσκιέ αναφέρθηκε στη διάκριση των εξουσιών: Νομοθετική (=βουλή θεσπίζει νόμους)
                                                                                                   Εκτελεστική (=κυβέρνηση εφαρμόζει νόμους) και
                                                                                                   Δικαστική (=δικαστές ελέγχουν την τήρηση των νόμων).
Η διάκριση αυτή συνεπάγεται την αποφυγή αυθαιρεσίας των ηγεμόνων

ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

• Κάποιοι από τους διαφωτιστές ήταν άθεοι
• οι περισσότεροι ήταν ντεΪστές : πίστευαν ότι ο Θεός δημιουργεί τον κόσμο αλλά δεν παρεμβαίνει στους ανθρώπους,δεν ρυθμίζει την τύχη τους.
• Όλοι ασκούσαν κριτική στην καθολική εκκλησία κατηγορώντας την για φανατισμό
• Υποστήριξαν την ανεξιθρησκεία (Βολτέρος)
• 

ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Επικρατούσε 16ο, 17ο αι. ο "μερκαντιλισμός" (= η πλήρης και δραστική παρέμβαση του κράτους στην οικονομία)

 Φωτισμένη δεσποτεία:  Όταν κάποιοι μονάρχες εφάρμοσαν  κάποιες ιδέες των διαφωτιστών. Ήθελαν να κάνουν έτσι το κράτος τους πιο αποτελεσματικό και αυτοί να ισχυροποιήσουν την εξουσία τους.

   Εγκυκλοπαίδεια : Είναι ένα έργο, 33 τόμων, συλλογικό, στο οποίο οι διαφωτιστές παρουσίασαν τις αντιλήψεις τους πάνω σε διάφορα θέματα (οικονομικά, πολιτικά, κοινωνικά, εκπαιδευτικά κ.λ.π) . Ο Ντιντερό και ο Ντ' Αλαμπέρ είναι δύο διαφωτιστές πρωτεργάτες της Εγκυκλοπαίδειας. 

Η δύναμη των ιδεών του διαφωτισμού φάνηκε στις δύο μεγάλες επαναστασεις του 18ου αι., την  αμερικανική και γαλλική .

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 

1. Εξηγήστε τον όρο "διαφωτισμός" (εντάξτε τις  βασικές του θέσεις και τους βασικούς εκπροσώπους του)

2. Γιατί ήταν και πολιτικό κίνημα?

3. Τι είναι τα "φυσικά δικαιώματα" που διακήρυσσε ο διαφωτισμός?

4. Τι σημαίνει η θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου  του Τζον Λοκ

5. Ποιες ήταν οι θέσεις του Ρουσό ?

6. Ποιες οι θέσεις των διαφωτιστών για την εκπαίδευση ? Τι έλεγε ο Ρουσό συγκεκριμένα?

7. Πιστεύετε,με όσα μελετήσατε και ακούσατε, ότι ο διαφωτισμός επηρέασε / θα επηρέαζε μελλοντικά την εξέλιξη των κοινωνιών και την πολιτική των κρατών? Συζητήστε και γράψτε την αποψή σας τεκμηριωμένα.

Διαβάζουμε την ερώτηση προσεκτικά και προσπαθούμε να απαντήσουμε στηριζόμενοι στις ιστορικές μας γνώσεις από το σχολικό βιβλίο. Στη συνέχεια μελετάμε το παράθεμα και εντοπίζουμε αν αυτό :

α. συμπληρώνει την ιστορική αφήγηση

β. δίνει επιπλέον πληροφορίες

γ. έρχεται σε αντίθεση με το σχολικό βιβλίο

Απαντάμε στην ερώτηση συνδυάζοντας τα στοιχεία του βιβλίου με αυτά του παραθέματος

Συνδετικές φράσεις 

Αν το παράθεμα συμπληρώνει την ιστορική αφήγηση : 

Η άποψη αυτή επιβεβαιώνει/πιστοποιείται/ συμπληρώνεται /ενισχύεται/στηρίζεται από το παράθεμα,  καθώς...

Η πληροφορία αυτή....

Το γεγονός αυτό...

Αν το παράθεμα δίνει περισσότερες πληροφορίες:

Το παράθεμα εμπλουτίζει την ιστορική αφήγηση ...

Το παράθεμα προσθέτει επιπλέον ιστορικά στοιχεία...

Το παράθεμα προσφέρει μια νέα προσέγγιση, καθώς...

Αν το παράθεμα έρχεται σε αντίθεση με την ιστορική αφήγηση:

Η ανάλυση του παραθέματος έρχεται σε αντίθεση / συγκρούεται / ανατρέπει ...

Εντοπίζει μια διαφορετική άποψη/οπτική...

ΠΡΟΣΟΧΗ 

ΌΧΙ αυτολεξεί αντιγραφή φράσεων και αποσπασμάτων του παραθέματος! Αυτό θα γίνει μόνο για μικρές φράσεις π.χ ειδικοί όροι ή λόγια κάποιου προσώπου, πάντα,μέσα σε εισαγωγικά. Αποδίδουμε με δικά μας λόγια. 

https://www.google.com/search?q=%CE%B1%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B7+%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7+%CE%B3+%CE%B3%CF%85%CE%BC%CE%BD&oq=%CE%B1%CE%9C%CE%95%CE%A1%CE%99%CE%9A%CE%91%CE%9D%CE%99%CE%9A%CE%89+%CE%95%CE%A0%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%A3%CE%A4%CE%91%CE%A3%CE%97+&gs_lcrp=EgZjaHJvbWUqCAgCEAAYFhgeMgYIABBFGDkyCAgBEAAYFhgeMggIAhAAGBYYHjIICAMQABgWGB4yCAgEEAAYFhgeMggIBRAAGBYYHjIICAYQABgWGB4yCA

Οι αποικίες του Βορρά (1763):

Είχαν 1.000.000 περίπου κατοίκους, και μέσα σε αυτούς συγκαταλέγονταν και 40.000 μαύροι σκλάβοι.

Οικονομικές συνθήκες (όμοιες με της Δυτικής Ευρώπης):
                                                                        α) αγροτική οικονομία
                                                                        β) Ακμή εμπορίου

Ιδρύθηκαν τα πρώτα Πανεπιστήμια (Harvard, Yale, Princeton): διάδοση ιδεών διαφωτισμού.    

                    Οι αποικίες του Νότου:

Είχαν 750.000 περίπου κατοίκους και από αυτούς οι 300.000 περίπου ήταν μαύροι σκλάβοι.

Η οικονομία βασιζόταν στις μεγάλες φυτείες καπνού, ρυζιού και βαμβακιού. Ιδιοκτήτες των φυτειών ήταν αποκλειστικά Ευρωπαίοι άποικοι, και η γη καλλιεργούνταν από μαύρους σκλάβους.

Οι μεγάλες πόλεις ήταν λίγες.

ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ  ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. 
α) Αποικίες: Δημιουργήθηκαν 13 αποικίες, στα ανατολικά παράλια της Βόρειας Αμερικής υπό αγγλικό έλεγχο.
β) Κογκρέσο: Οι Αμερικανοί (άγγλοι άποικοι) συγκάλεσαν το Κογκρέσο (συνέλευση) της Φιλαδέλφειας (Σεπτέμβριος 1774), στο οποίο συμμετείχαν αντιπρόσωποι όλων των αποικιών. Το Κογκρέσο της Φιλαδέλφειας ψήφισε τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας το 1776
γ) Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας: Κείμενο που απηχούσε τις ιδέες του Διαφωτισμού και είχε συνταχθεί από τους Τόμας Τζέφερσον και Βενιαμίν Φραγκλίνο. Ψηφίστηκε από το Κογκρέσο της Φιλαδέλφειας στις 4 Ιουλίου
1776.
δ) Ομοσπονδία: Το σύνταγμα των ΗΠΑ ανακήρυξε τη χώρα σε ένωση (ομοσπονδία) πολιτειών. Σύμφωνα με αυτό η κεντρική κυβέρνηση αποφασίζει για την οικονομία, την άμυνα και την εξωτερική πολιτική. Οι πολιτείες ρυθμίζουν μόνες τους ζητήματα τοπικής αυτοδιοίκησης, δικαιοσύνης, εκπαίδευσης και αστυνόμευσης.
2. Αμερικανική επανάσταση και ιδέες Διαφωτισμού.
Η Αμερικανική επανάσταση απηχεί σε μεγάλο βαθμό τις ιδέες του Διαφωτισμού.
Η διακήρυξη της Ανεξαρτησίας αναφέρεται στα απαράγραπτα και απαραβίαστα φυσικά δικαιώματα της ζωής, της ελευθερίας, και της ευτυχίας όπως διατυπώθηκαν από τους διαφωτιστές. Επίσης σημαντική
θέση σ΄ αυτήν κατέχει η ιδέα του Κοινωνικού Συμβολαίου του Τζον Λοκ κατά τον οποίο τα άτομα δέχονται να παραχωρήσουν ορισμένες από τις ελευθερίες τους προκειμένου να συμβιώσουν όμως, αν το κράτος παραβεί τους όρους αυτού του κοινωνικού συμβολαίου και γίνει τυραννικό, τότε οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα της αντίστασης. Όμοια στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας οι συντάκτες της, διατυπώνουν ότι οι κυβερνήσεις των ανθρώπων, αντλούν τη δίκαιη εξουσία τους από τη συγκατάθεση των κυβερνωμένων, εάν όμως οποιαδήποτε μορφή διακυβέρνησης έρθει σε αντίθεση με τις αρχές της Διακήρυξης τότε είναι δικαίωμα του λαού να την αλλάξει ή να την καταργήσει και να καθιερώσει νέα. Στόχος κάθε κυβέρνησης πρέπει να είναι η εξασφάλιση της ευτυχίας των πολιτών.

Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας μιλά επίσης για ισότητα απορρίπτοντας έτσι κάθε αυθεντία.
 Στο Σύνταγμα των ΗΠΑ βρίσκει εφαρμογή η ιδέα της της Διάκρισης εξουσιών του Μοντεσκιέ. Σύμφωνα με αυτήν οι φορείς της εξουσίας πρέπει να είναι διαφορετικοί. Οι εξουσίες (εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική) πρέπει να ασκούνται από διαφορετικά πρόσωπα έτσι ώστε οι φορείς της εξουσίας δεν θα συγκέντρωναν τόση δύναμη ώστε να κάνουν κατάχρησή της.
Εκτελεστική εξουσία → κυβέρνηση ( σώμα που εφαρμόζει τους νόμους )
Νομοθετική εξουσία → βουλή ( σώμα που θεσπίζει τους νόμους )
Δικαστική εξουσία → δικαστές ( ελέγχουν την τήρηση των νόμων )

Α. 4 Ιουλίου 1776, Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας

«Θεωρούμε ως αλήθειες, προφανείς από μόνες τους, ότι όλοι οι άνθρωποι δημιουργήθηκαν ίσοι και ότιο δημιουργός τους έδωσε ορισμένα δικαιώματα αναπαλλοτρίωτα ˙ ότι σ΄ αυτά περιλαμβάνονται η ζωή, η ελευθερία και η επιζήτηση της ευτυχίας ˙ ότι οι κυβερνήσεις θεσπίστηκαν για να εξασφαλίζουαυτά τα δικαιώματα και ότι δεν αντλούν τη δίκαιη εξουσία τους παρά από τη συγκατάθεση των κυβερνωμένων ˙ ότι κάθε φορά που η κυβέρνηση γίνεται καταστροφική γι’ αυτούς τους σκοπούς, ο λαός έχει το δικαίωμα να την τροποποιήσει ή να την καταργήσει και να δημιουργήσει μια νέα κυβέρνηση»…

       «Οι αγγλικές αποικίες έχουν το δικαίωμα να είναι κράτη ελεύθερα και ανεξάρτητα, απαλλάσσονται από κάθε υπακοή στο στέμμα της Μεγάλης Βρετανίας και κάθε ένωση ανάμεσα σ΄ αυτές και στο κράτος της Μεγάλης Βρετανίας έχει διακοπεί».

(Το κείμενο επεξεργάστηκαν οι Τζέφερσον και Φραγκλίνος) Βασίλης Κρεμυδας,
Ιστορία Νεότερη και Σύγχρονη, Ελληνική-Ευρωπαϊκή και Παγκόσμια, ΟΕΔΒ,
Αθήνα 1985

ΕΡΩΤΗΣΗ :Αφού μελετήσετε το πιο πάνω παράθεμα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να εξηγήσετε ποιες ιδέες του διαφωτισμού βρίσκουν εφαρμογή στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ. 

Β. Να εξηγήσετε την έννοια του ομόσπονδου κράτους μέσα από το Σύνταγμα των ΗΠΑ.

Παρακολουθήστε το Βίντεο

ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ  

1. Κύριοι όροι:
α) Αποικίες: Δημιουργήθηκαν 13 αποικίες, στα ανατολικά παράλια της Βόρειας Αμερικής υπό αγγλικό έλεγχο.
β) Κογκρέσο: Οι Αμερικανοί (άγγλοι άποικοι) συγκάλεσαν το Κογκρέσο (συνέλευση) της Φιλαδέλφειας (Σεπτέμβριος 1774), στο οποίο συμμετείχαν αντιπρόσωποι όλων των αποικιών. Το Κογκρέσο της Φιλαδέλφειας ψήφισε τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας το 1776
γ) Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας: Κείμενο που απηχούσε τις ιδέες του Διαφωτισμού και είχε συνταχθεί από τους Τόμας Τζέφερσον και Βενιαμίν Φραγκλίνο. Ψηφίστηκε από το Κογκρέσο της Φιλαδέλφειας στις 4 Ιουλίου
1776.
δ) Ομοσπονδία: Το σύνταγμα των ΗΠΑ ανακήρυξε τη χώρα σε ένωση (ομοσπονδία) πολιτειών. Σύμφωνα με αυτό η κεντρική κυβέρνηση αποφασίζει για την οικονομία, την άμυνα και την εξωτερική πολιτική. Οι πολιτείες ρυθμίζουν μόνες τους ζητήματα τοπικής αυτοδιοίκησης, δικαιοσύνης, εκπαίδευσης και αστυνόμευσης.
2. Αμερικανική επανάσταση και ιδέες Διαφωτισμού.
Η Αμερικανική επανάσταση απηχεί σε μεγάλο βαθμό τις ιδέες του Διαφωτισμού.
Η διακήρυξη της Ανεξαρτησίας αναφέρεται στα απαράγραπτα και απαραβίαστα φυσικά δικαιώματα της ζωής, της ελευθερίας, και της ευτυχίας όπως διατυπώθηκαν από τους διαφωτιστές. Επίσης σημαντική
θέση σ΄ αυτήν κατέχει η ιδέα του Κοινωνικού Συμβολαίου του Τζον Λοκ κατά τον οποίο τα άτομα δέχονται να παραχωρήσουν ορισμένες από τις ελευθερίες τους προκειμένου να συμβιώσουν όμως αν το κράτος παραβεί τους όρους αυτού του κοινωνικού συμβολαίου και γίνει τυραννικό, τότε οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα της αντίστασης. Όμοια στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας οι συντάκτες της διατυπώνουν ότι οι κυβερνήσεις των ανθρώπων, αντλούν τη δίκαιη εξουσία τους από τη συγκατάθεση των κυβερνωμένων, εάν όμως οποιαδήποτε μορφή διακυβέρνησης έρθει σε αντίθεση με τις αρχές της Διακήρυξης τότε είναι δικαίωμα του λαού να την αλλάξει ή να την καταργήσει και να καθιερώσει νέα. Στόχος κάθε κυβέρνηση πρέπει να είναι η εξασφάλιση της ευτυχίας των πολιτών.

Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας μιλά επίσης για ισότητα απορρίπτοντας έτσι κάθε αυθεντία.
 Στο Σύνταγμα των ΗΠΑ βρίσκει εφαρμογή η ιδέα της της Διάκρισης
εξουσιών του Μοντεσκιέ. Σύμφωνα με αυτήν οι φορείς της εξουσίας πρέπει να είναι διαφορετικοί. Οι εξουσίες (εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική) πρέπει να ασκούνται από διαφορετικά πρόσωπα έτσι ώστε οι φορείς της εξουσίας δεν θα συγκέντρωναν τόση δύναμη ώστε να κάνουν κατάχρησή της.
Εκτελεστική εξουσία → κυβέρνηση ( σώμα που εφαρμόζει τους νόμους )
Νομοθετική εξουσία → βουλή ( σώμα που θεσπίζει τους νόμους )
Δικαστική εξουσία → δικαστές ( ελέγχουν την τήρηση των νόμων )

Υπάρχουν 3 θεσμοθετημένες τάξεις (βάσει της καταγωγής και των προνομίων που έχουν παραχωρηθεί από τον ηγεμόνα):

• Κλήρος (0,5% πληθυσμού).
• Ευγενείς (1,5 % πληθυσμού).

• Τρίτη τάξη (98% πληθυσμού): αστοί αγρότες, εργάτες.
•  

• Η έκρηξη της Επανάστασης: Βασική αιτία ήταν η καταπίεση της πλειοψηφίας του γαλλικού λαού (τρίτη τάξη) από την μειοψηφία (κλήρος και ευγενής). Πιο συγκεκριμένα τα αίτια ήταν: Οικονομικά: η Τρίτη τάξη πλήρωνε το σύνολο των φόρων, ενώ οι άλλες δύο δεν φορολογούνταν. Πολιτικά: αν και οι αστοί πλήρωναν τους φόρους είχαν αποκλειστεί από τη λήψη αποφάσεων. Κοινωνικά: από τα μέσα του 18ου αιώνα οι συνθήκες ζωής όλης της τρίτης τάξης επιδεινώνονταν διαρκώς.

  Αφορμή αποτέλεσε η οικονομική κρίση, η οποία επακολούθησε της καταστροφής της αγροτικής παραγωγής μετά τις κακές καιρικές συνθήκες κατά την περίοδο 1785-1789.

• video
• Για να παρακολουθήσετε ενα επεισόδιο της σειράς "Μια φορά και έναν καιρό ήταν ό άνθρωπος" σχετικά με τη γαλλική επανάσταση δείτε:  
• https://www.youtube.com/watch?v=IeiKkhTXaIY

• Τα κυριότερα μέτρα της Επανάστασης
  
  • Η Συντακτική Συνέλευση ψήφισε (1791) το πρώτο σύνταγμα της Γαλλικής Επανάστασης
  • Η Νομοθετική Συνέλευση, θα προέκυπτε από εκλογές και ήταν το κυρίαρχο νομοθετικό σώμα.
  • Πολίτευμα: Συνταγματική Μοναρχία
  • Διάκριση Εξουσιών:
  α) Νομοθετική εξουσία: Βουλή που προκύπτει από εκλογές (δικαίωμα εκλέγειν μόνο όσοι είχαν περιουσία και είναι πληρώσει φόρους)
  β) Εκτελεστική εξουσία: ανατέθηκε στον Βασιλιά και σε έξι υπουργούς
  γ) Δικαστική εξουσία: αφαιρέθηκε από το Βασιλιά και κηρύχθηκε ανεξάρτητη
  Επιπλέον μέτρα για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων:
  
  • Εθνικοποίηση περιουσίας της εκκλησίας (ως εγγύηση για την έκδοση χαρτονομίσματος)
  • Κατάργηση Συντεχνιών
  • Απαγόρευση απεργιών
  Ούτε ο βασιλιάς αλλά ούτε και η εκκλησία αποδέχτηκαν τις νέες ρυθμίσεις.

https://www.slideshare.net/slideshow/6-1820-1821/14923592

Οι ευρωπαικοί λαοί αμφισβήτησαν το συνέδριο της Βιέννης διατυπώνοντας πολιτικές και εθνικές διεκδικήσεις.

Συγκεκριμένα, ζητούσαν ατομικές ελευθερίες και πολιτικά δικαιώματα 

ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΕΘΝΟΤΗΤΩΝ

ΕΘΝΟΣ: Όταν ένας λαός συνειδητοποιεί ότι ανήκει σε μια κοινότητα ανθρώπων που όλοι  έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά που τους ενώνουν, όπως γλώσσα, ιστορία, παράδοση, κουλτούρα . 

Τον 19ο αι. ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΑΝ ΚΡΑΤΗ γιατί ο άνθρωποι ζούσαν σε αυτοκρατορίες ή διάσπαρτοι στην Ευρώπη. 

Η επιδίωξη συγκέντρωσης όλων των ομοεθνών σε ΕΝΑ κράτος γέννησε την ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΕΘΝΟΤΗΤΩΝ

ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΜΠΙΠΤΟΥΝ. 

Το έθνος βασίζεται σε 3 σοιχεία: α) την ΙΣΤΟΡΙΑ (πιστοποιεί την κοινή προέλευση των λαών)

β) τη ΓΛΩΣΣΑ (το εθνικό αίσθημα σφυρηλατήθηκε μέσα από την υπεράσπιση της γλώσσας)

γ) τη ΘΡΗΣΚΕΙΑ (όταν ο κατακτηκτής είναι αλλόθρησκος )

ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ : Ήταν μία μυστική οργάνωση που δημιουργήθηκε το 1814 στην Οδησσό της Ρωσίας με σκοπό την προετοιμασία της επανάστασης των Ελλήνων εναντίον των Οθωμανών. Πρωτεργάτες ήταν οι Νικόλαος Σκουφάς, Αθανάσιος Τσακάλωφ, Εμμανουήλ Ξάνθος, και Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος 

ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ : Για να πετύχουν το σκοπό τους οι Φιλικοί χρειαζόταν μεγάλη οργάνωση και μεγάλη μυστικότητα. Τα προβλήματα ήταν πολλά γιατί υπήρχε μεγάλος φόβος στους Έλληνες επειδή παλαιότερες προσπάθειες επανάστασης είχαν αποτύχει, επειδή οι Έλληνες ήταν διάσπαρτοι σε μια τεράστια αυτοκρατορία, επειδή δεν έπρεπε να τους αντιληφθεί ούτε η οθωμανική αυτοκρατορία αλλά και ούτε οι άλλες μοναρχίες της Ευρώπης που ήταν αντίθετες σε κάθε μορφή επανάστασης

ΕΥΝΟΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕς: 1. Η οθωμανική αυτοκρατορία είχε σοβαρά εσωτερικά προβλήματα 

2. Διαδώθηκαν οι ιδέες του διαφωτισμού και είχε γίνει η γαλλική επανάσταση 

3. Οι περισσότεροι Έλληνες ζητούσαν, πλέον, να δημιουργηθεί ανεξάρτητο εληνικό κράτος 

Στοιχεία  οργάνωσής της:

• Τα υποψήφια μέλη δοκιμάζονταν για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν ενταχθούν στην Φιλική Εταιρεία.
• Ένταξη και όρκος πίστης και αφοσίωσης.
• Προβλεπόμενη τιμωρία για τους παραβάτες ο θάνατος.
• Οι φιλικοί χρησιμοποιούσαν ψευδώνυμα και επικοινωνούσαν με κρυπτογραφικό αλφάβητο.

Η ηγεσία της

Η ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας ήταν η Αόρατη Αρχή ( ήταν μυστική και άφηναν να εννοηθεί ότι κάποιο/α ισχυρό/ά πρόσωπο/α διοικούσε/σαν  )

Στη συνέχεια απευθύνθηκαν στον Ιωάννη Καποδίστρια, τον υπουργό εξωτερικών της Ρωσίας, να γίνει αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας, ο οποίος όμως  αρνήθηκε γιατί πίστευε πως δεν ήταν ακόμα καιρός για επανάσταση, για αυτό ζήτησαν από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη(αξιωματικός του ρώσικου στρατού) ο οποίος δέχθηκε

Η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης έγινε στις παραδουνάβιες ηγεμονίες (σήμερα Ρουμανία) γιατί εκεί δεν υπήρχε οθωμανικός στρατός και ήλπιζαν σε βοήθεια του ρώσικου στρατού που υπήρχε λίγο βορειότερα. 

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στις 24 Φεβρουαρίου 1821 κήρυξε την επανάσταση στο Ιάσιο της Βλαχίας (σημερινή Ρουμανία). Κυκλοφόρησε προκηρύξεις ότι κηρύσσεται η ελληνικη επανάσταση και άφησε να εννοηθεί ότι η Ρωσία βοηθούσε 

Τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπισε το κίνημα του Υψηλάντη:

• Οι πλούσιοι Έλληνες των Ηγεμονιών δεν βοήθησαν υλικά και δεν προχωρούσε η στρατολόγηση.
• Ο Τσάρος αποκήρυξε την επανάσταση και επέτρεψε την είσοδο τουρκικού στρατού στις ηγεμονίες για την καταστολή της.
• Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ αναγκάστηκε να αφορίσει τους επαναστάτες, μετά από εντολή και πίεση του σουλτάνου.
• Ο τοπικός ηγέτης Βλαντιμηρέσκου θεωρήθηκε προδότης και εκτελέστηκε με εντολή της Φιλικής Εταιρείας.

   

  Το τέλος της επανάστασης στις Ηγεμονίες:

  Η κρίσιμη μάχη δόθηκε στο Δραγατσάνι (7 Ιουνίου 1821), όπου και διακρίθηκε ο Ιερός Λόχος (μια μονάδα από εθελοντές σπουδαστές). Δυστυχώς όμως ο ελληνικός στρατός ηττήθηκε.

  Μετά την ήττα στο Δραγατσάνι ο Υψηλάντης συνελήφθη στην Αυστρία και έτσι η επανάσταση απέτυχε.