Μάθημα : Το ηλιακό μας σύστημα

Περιεχόμενο μαθήματος

Οι μαθητές θα γνωρίσουν το κεντρικό άστρο, τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, καθώς και κάποιους από τους πιο σημαντικούς φυσικούς δορυφόρους τους.

Μαθησιακοί στόχοι

Γνώση και κατανόηση:

• Να αναγνωρίζουν τη δομή και τη σύνθεση του ηλιακού συστήματος (Ήλιος, πλανήτες, δορυφόροι, αστεροειδείς, κομήτες).
• Να κατανοούν τη σημασία του Ήλιου ως κεντρικού αστέρα του ηλιακού συστήματος.
• Να περιγράφουν τα βασικά χαρακτηριστικά των πλανητών και τη διαφορά μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών πλανητών.

Θέση και κίνηση:

• Να κατανοούν τη θέση της Γης στο ηλιακό σύστημα και τη σημασία της για τη ζωή στον πλανήτη μας.
• Να αναγνωρίζουν τις κινήσεις των πλανητών γύρω από τον Ήλιο (περιστροφή και περιφορά) και τη σχέση τους με φαινόμενα όπως η εναλλαγή ημέρας και νύχτας, καθώς και οι εποχές.

Παρατήρηση και ανακάλυψη:

• Να ενθαρρύνονται να παρατηρούν τον ουρανό (π.χ. Ήλιο, Σελήνη, αστέρια) και να συνδέουν τις παρατηρήσεις τους με τη θεωρητική γνώση.
• Να εξοικειώνονται με τη χρήση απλών εργαλείων και μέσων παρατήρησης (π.χ. χάρτες του ουρανού, μοντέλα ηλιακού συστήματος).

Διασύνδεση γνώσεων:

• Να κατανοούν τη συμβολή της επιστήμης (αστρονομίας) στην κατανόηση του ηλιακού συστήματος και την πρόοδο της ανθρωπότητας.
• Να συνδέουν τη μάθηση με έννοιες της καθημερινότητας (π.χ. η επίδραση του Ήλιου στον καιρό και στη ζωή στη Γη).

Ανάπτυξη δεξιοτήτων:

• Να εξασκούνται στη σύγκριση των χαρακτηριστικών διαφορετικών πλανητών (μέγεθος, απόσταση από τον Ήλιο, παρουσία δορυφόρων).
• Να αναπτύσσουν δεξιότητες μοντελοποίησης, όπως η κατασκευή ενός απλού μοντέλου του ηλιακού συστήματος.

Καλλιέργεια στάσεων:

• Να ενισχυθεί η αίσθηση θαυμασμού για το σύμπαν και η επιθυμία για εξερεύνηση.
• Να αναγνωρίσουν τη μοναδικότητα και την ευθύνη που έχει ο άνθρωπος να προστατεύει τον πλανήτη Γη.

Μέθοδοι διδασκαλίας

1. Διερευνητική Μάθηση

• Έρευνα σε πηγές (βιβλία, διαδίκτυο, εκπαιδευτικές πλατφόρμες).
• Δημιουργία χάρτη γνώσεων (mind map) για το ηλιακό σύστημα.

2. Χρήση Εποπτικών Μέσων και Μοντέλων

• Κατασκευή μοντέλων του ηλιακού συστήματος (με πλαστελίνη, χαρτόνι)
• Χρήση ψηφιακών εργαλείων και εφαρμογών, όπως προσομοιώσεις και διαδραστικοί χάρτες του ουρανού.
• Προβολή βίντεο και εικόνων από τη NASA ή άλλες πηγές.

3. Ομαδοσυνεργατική Μάθηση

• Δημιουργία παρουσιάσεων για συγκεκριμένους πλανήτες.
• Συνεργασία για τη δημιουργία αφισών ή εντύπων που περιγράφουν το ηλιακό σύστημα.
• Παιχνίδια ρόλων, π.χ., "Συνέντευξη με έναν πλανήτη".

4. Παιχνίδι και Διαδραστικότητα

• Εκπαιδευτικά παιχνίδια γνώσεων (quiz) για το ηλιακό σύστημα.
• Εικονική εξερεύνηση με τη χρήση VR ή AR εργαλείων.
• Παιχνίδια προσομοίωσης πτήσης στο διάστημα.

5. Διεπιστημονική Προσέγγιση

• Στα Μαθηματικά: Υπολογισμός αποστάσεων μεταξύ πλανητών ή του χρόνου περιφοράς.
• Στη Γλώσσα: Δημιουργία ιστοριών ή ποιημάτων για το διάστημα.
• Στην Τέχνη: Ζωγραφική ή κατασκευή πλανητών με ανακυκλώσιμα υλικά.

6. Εργασίες και Έργα (Project-Based Learning)

• Δημιουργία ενός ημερολογίου διαστημικής αποστολής.
• Εξερεύνηση της ιστορίας της αστρονομίας και των εξερευνήσεων του διαστήματος.
• Παρουσίαση αποτελεσμάτων σε διαδραστική μορφή (π.χ. PowerPoint, θεατρικό δρώμενο).

7. Εμπειρική Μάθηση

• Επίσκεψη σε πλανητάριο ή αστρονομικό παρατηρητήριο.
• Παρατήρηση του νυχτερινού ουρανού με τηλεσκόπια.
• Αναπαράσταση της κίνησης των πλανητών σε εξωτερικό χώρο.

8. Διαθεματική και Βιωματική Προσέγγιση

• Διερεύνηση της σχέσης της Γης με τον Ήλιο (π.χ. φωτοσύνθεση, ηλιακή ενέργεια).
• Αναγνώριση του ρόλου του διαστήματος στην τεχνολογία (δορυφόροι, GPS)

Διδάσκοντες

Η δασκάλα της τάξης, Πηνελόπη Βογιατζή

Προτεινόμενα συγγράμματα

Προτείνεται να αξιοποιηθούν -εκτός του σχολικού εγχειριδίου της Γεωγραφίας της ΣΤ' τάξης- τα παρακάτω συγγράμματα:

• "Το ηλιακό σύστημα" – Χρίστος Ματθαίου, Εκδόσεις Μεταίχμιο
• "Αστρονομία για παιδιά" – Κατερίνα Λαδιά, Εκδόσεις Πατάκης
• "Ταξίδι στο διάστημα: Το σύμπαν και τα μυστικά του" – Heather Couper & Nigel Henbest, Εκδόσεις Μεταίχμιο
• "Ο μικρός πρίγκιπας εξερευνά το σύμπαν" – Άντονι Μπράουν, Εκδόσεις Πατάκης
• "Στο διάστημα: Οι πλανήτες και τα μυστήρια του σύμπαντος" – Ιωάννα Μπαμπέτα, Εκδόσεις Ψυχογιός
• "Αστρονομία: Εξερευνώντας το Σύμπαν" – Στέφανος Ντεγιάννης, Εκδόσεις Κέδρος
• "Ο Οδυσσέας και το ηλιακό σύστημα" – Χρήστος Δημόπουλος, Εκδόσεις Παπαδόπουλος
• "Η πρώτη μου εγκυκλοπαίδεια για το διάστημα" – Συλλογικό έργο, Εκδόσεις Σαββάλας
• "Ο μικρός αστρονόμος" – Philip Steele, Εκδόσεις Πατάκης
• "Διάστημα: Ταξίδι στα αστέρια" – Karen Wallace, Εκδόσεις Διόπτρα