Ενεργητική Σύνταξη: τονίζεται το υποκείμενο του μεταβατικού ρήματος, με άλλα λόγια το πρόσωπο ή το πράγμα  (στις συνυποδηλώσεις κυρίως) που δρα. Με την ενεργητική σύνταξη το ύφος γίνεται πιο κινητικό, ζωντανό, άμεσο και παραστατικό. 

Παθητική σύνταξη: τονίζεται η δράση – το γεγονός που προέρχεται από το ποιητικό αίτιο – δηλαδή η ρηματική πράξη –  το οποίο είτε διατηρείται είτε παραλείπεται ( όταν δεν το ξέρουμε ή είναι αυτονόητο, ή δε θέλουμε να το δηλώσουμε ). Το ύφος είναι πιο επίσημο, πιο απρόσωπο και προσδίδεται  ποικιλία στην πλοκή των νοημάτων.

Μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική:

• Το ρήμα από ενεργητικό γίνεται παθητικό.
• Το υποκείμενο της ενεργητικής γίνεται ποιητικό αίτιο ( = το προθετικό σύνολο που αποτελείται από την πρόθεση από + αιτιατική ονόματος κι όταν εννοείται εύκολα παραλείπεται ). (*)
• Το άμεσο αντικείμενο της ενεργητικής γίνεται υποκείμενο στην παθητική, ενώ το έμμεσο αντικείμενο άλλοτε διατηρείται κι άλλοτε γίνεται εμπρόθετο. ( π.χ. οι επισκέπτες του προσέφεραν δώρα = του προσφέρθηκαν δώρα από τους επισκέπτες ή  προσφέρθηκαν δώρα σ’ αυτόν από τους επισκέπτες.

Σημειώσεις: 1. Όταν το ρήμα είναι δίπτωτο, δηλαδή συντάσσεται με δύο αιτιατικές, από τις οποίες η μια είναι κατηγορούμενο στην άλλη, τότε κατά τη μετατροπή η αιτιατική που ήταν αντικείμενο γίνεται υποκείμενο και η αιτιατική που ήταν κατηγορούμενο του αντικειμένου γίνεται κατηγορούμενο του υποκειμένου.

π.χ. ο συμμαθητής του τον αποκάλεσε προδότη = αποκλήθηκε ( αυτός ) από το συμμαθητή του προδότης.

2. Μερικές ενεργητικές συντάξεις με μεταβατικά ρήματα δε σχηματίζουν αντίστοιχες παθητικές συντάξεις.

Μετατροπή της παθητικής σύνταξης σε ενεργητική :

Κατά τη μετατροπή της σύνταξης από παθητική σε ενεργητική γίνεται ακριβώς το αντίστροφο.

π.χ. Σήμερα πληρώνονται οι εργαζόμενοι από τον εργοδότη τους = Σήμερα πληρώνει ο εργοδότης τους εργαζομένους του. 

(*) Σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν η πρόταση είναι γραμμένη σε παθητική σύνταξη, το ποιητικό αίτιο παραλείπεται. Κάτι τέτοιο συμβαίνει στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Όταν εννοείται εύκολα από τα συμφραζόμενα.
• Όταν είναι άγνωστο.
• Όταν δεν έχει σημασία ποιο είναι.
• Όταν ο πομπός θέλει να υποβαθμίσει το κύρος του ενεργούντος προσώπου αποσιωπώντας το.
• Όταν ο πομπός δε θέλει να αναφερθεί σε αυτό για λόγους διακριτικότητας και ευγένειας (π.χ. για να μην προσβάλλει κάποιο πρόσωπο).

Παραδείγματα μετατροπής της παθητικής σύνταξης σε ενεργητική:

• Αυτή η απτή, η φαινομενική πραγματικότητα θεωρείται από τους ανθρώπους της εποχής μας «επιτυχία» (παθ. σύντ.) /  Οι άνθρωποι της εποχής μας θεωρούν αυτήν την απτή, τη φαινομενική πραγματικότητα «επιτυχία»  (ενεργ. σύντ.)
  • Εντελώς διαφορετικά τοποθετείται το θέμα από την ηθική συνείδηση. (παθ. σύντ.) / Η ηθική συνείδηση τοποθετεί το θέμα εντελώς διαφορετικά (ενεργ. σύντ.)

•  

  Παραδείγματα μετατροπής της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική:

  • Αυτές οι λειτουργίες του πολιτιστικού πλαισίου σήμερα ποιος τις επιτελεί; (ενεργ. σύντ.) / Αυτές οι λειτουργίες του πολιτιστικού πλαισίου σήμερα από ποιον επιτελούνται; (παθ. σύντ.)
  • Εκεί θα ικανοποιήσει όλες τις περιέργειές του και όλα τα πάθη του. (ενεργ. σύντ.) / Εκεί θα ικανοποιηθούν όλες οι περιέργειές του και όλα τα πάθη του. (παθ. σύντ.)