ΟΡΙΣΜΟΣ

Μόδα ονομάζεται ο τρόπος ζωής μιας εποχής, ιδιαίτερα ο τρόπος

ενδυμασίας και καλλωπισμού των ανθρώπων. Στην εποχή μας μόδα είναι

και το πνεύμα της καταναλωτικής αντίληψης και ιδεολογίας. Ο όρος μόδα

προέρχεται ετυμολογικά από τη γαλλική λέξη «mode», η οποία σημαίνει

«τρόπος».

_ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΟΔΑΣ

• Η αστάθεια και το εφήμερο
• Η υπερβολή στις αγορές
• Η τυραννική επιβολή
• Η έλλειψη καλαισθησίας
• Η ομοιομορφία, η ομοιοτυπία και η μαζικοποίηση
• Η ισοπέδωση των ατομικών ιδιαιτεροτήτων
• Τα αμφισβητούμενα πρότυπα εμφάνισης και συμπεριφοράς
• Η κερδοσκοπία σε βάρος του καταναλωτικού κοινού

_ ΑΙΤΙΑ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΜΟΔΑΣ

Α. Οικονομικά:

• Το οικονομικό μοντέλο των βιομηχανικών κοινωνιών που δημιουργεί

παροδικά και εφήμερα πρότυπα, για να διατηρεί αμείωτο το

ενδιαφέρον του καταναλωτή και να αυξάνει την κατανάλωση

• Τη μόδα ενισχύουν η διαφήμιση, που δημιουργεί πλασματικών

αναγκών, και η άνοδος του βιοτικού επιπέδου, που επιτρέπει την

αγορά προϊόντων μόδας

• Οι οικονομικές επιδιώξεις και η άμετρη τάση για πλουτισμό
• Ο έντονος οικονομικός ανταγωνισμός εξαιτίας της πληθώρας νέων

παραγόμενων προϊόντων

Β. Κοινωνικά:

• Η κοινωνική διαφοροποίηση στις δυτικές κυρίως χώρες
• Οι άνθρωποι – καταναλωτές, ανταγωνίζονται για τις πιο

εντυπωσιακές αγορές, προκειμένου να επιτύχουν κοινωνική

αναγνώριση και θαυμασμό

Γ. Ιδεολογικά:

• Ο άνθρωπος να αναζητά το νόημα της ζωής σε ό, τι πρόσκαιρα

προβάλλεται ως πρότυπο από την καταναλωτική κοινωνία

• Η έλλειψη χαράς, δημιουργικότητας και ικανοποίησης δημιουργεί

στον άνθρωπο την εντύπωση ότι η μόδα μπορεί να αναπληρώσει το

συναισθηματικό κενό που βιώνει

Δ. Πνευματικά:

• Ο εφησυχασμός και η πνευματική αδράνεια αποπροσανατολίζουν τον

άνθρωπο και τον καθιστούν επιρρεπή στη μόδα.

Ε. Αισθητικά:

• Η άμβλυνση των αισθητικών κριτηρίων καθιστά δεκτικό στην

ασχήμια ή στη δυσμορφία των εφήμερων αγαθών που η εποχή μας

θεωρεί «must»

ΣΤ. Ηθικά:

• Η έλλειψη εσωτερικών σταθερών και η αμφισβήτηση των ηθικών

αξιών αφαιρεί από τον άνθρωπο τις ηθικές αντιστάσεις, με συνέπεια

να παρασύρεται εύκολα από τα πρότυπα της μόδας

• Οι προσωπικές αδυναμίες και τα συμπλέγματα κατωτερότητας δεν

επιτρέπουν τη διαμόρφωση ανθρώπων με ηθική ελευθερία και

αυτοάμυνα και ολοκληρωμένη προσωπικότητα

Ζ. Ψυχικά:

• Οι ψυχολογικές ανάγκες, φιλαρέσκεια, η ανάγκη αυτοεπιβεβαίωσης

σχετίζονται με τη διοχέτευση και την έμμεση εξωτερίκευση του

ερωτικού ενστίκτου

• Η επιθυμία της αλλαγής και η εκπλήρωση των ψυχολογικών

αναγκών με την απόκτηση υλικών αγαθών και υπηρεσιών που

θεωρούνται «in» και προσδίδουν στον κάτοχό τους αίγλη και κύρος

_ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΜΟΔΑΣ

Α. Σε ατομικό επίπεδο:

• Άγχος και ανασφάλεια από τα άτομα που αδυνατούν να

ανταποκριθούν στις προδιαγραφές της μόδας

• Υποβολή του ατόμου σε βασανιστικές και συχνά επικίνδυνες μορφές

σωματικής «αγωγής» (νευρική ανορεξία, εξαντλητική γυμναστική

κ.λπ.)

• Απώλεια ψυχολογικής ελευθερίας και περιορισμός της προσωπικής

αυτονομίας και βούλησης

• Μαζοποίηση, τυποποίηση, παθητικοποίηση και χειραγώγηση του

ατόμου

• Οικονομική αφαίμαξη του ατόμου και ανεπάρκειά του να καλύψει

άλλες ουσιωδέστερες ανάγκες του

• Ευτελισμός και γελοιοποίηση του ανθρώπου που προσπαθεί να

ακολουθήσει τα ρεύματα της μόδας, όταν αυτά δεν είναι σύστοιχα

προς τη δική του αισθητική

• Αδιαφορία του ανθρώπου για την ηθική και πνευματική του

καλλιέργεια

• Ανάπτυξη συμπλεγμάτων κατωτερότητας από όσους αδυνατούν να

συμπορευθούν με τις επιταγές της μόδας και συνακόλουθη

απομόνωσή τους από τον κοινωνικό τους περίγυρο

Β. Σε συλλογικό επίπεδο:

• Διοχέτευση μεγάλων χρηματικών ποσών σε αγορές με εξαιρετικά

βραχυπρόθεσμη διάρκεια και δίχως επενδυτικό ορίζοντα (Μάλιστα,

ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας, τα ποσά αυτά διοχετεύονται στο

εξωτερικό εις βάρος της εθνικής οικονομίας και της ανάπτυξης της

εγχώριας παραγωγής)

• Επικράτηση του αθέμιτου ανταγωνισμού, της ιδιοτέλειας, του

εγωισμός και της αντίληψης πως ο άλλος είναι καλύτερος ή υπηρετεί

καλύτερα τη μόδα

• Οι ανθρώπινες σχέσεις βασίζονται στο «έχειν» και όχι στο «είναι», με

αποτέλεσμα οι άνθρωποι να γίνονται υποκριτές και να ενδιαφέρονται

μόνο για τη δημόσια εικόνα τους

• Νόθευση της πολιτιστικής ταυτότητας από την αλόγιστη εισαγωγή

και κατανάλωση ξενόφερτων υλικών και πολιτιστικών προϊόντων

• Περιορισμός του ενδιαφέροντος για τα κοινά, αφού υπερισχύει η

προώθηση του ατομικού συμφέροντος

• Εμπορευματοποίηση των διαπροσωπικών σχέσεων και απαξίωση του

συναισθηματικού στοιχείου

• Υποβάθμιση των ηθικών κριτηρίων αξιολόγησης του ανθρώπου και

της ποιότητας των ανθρώπινων και κοινωνικών σχέσεων