ΕΝΟΤΗΤΑ 5

Μάθε για τις επιρρηματικές προτάσεις στα ν.ε.

• Μελετώ τη θεωρία για τις τελικές και αιτιολογικές προτάσεις επιλέγοντας τους παρακάτω συνδέσμους από τον Ελληνικό Πολιτισμό.

Β. Τελικές και αιτιολογικές προτάσεις

Β1. Τελικές προτάσεις

Εξασκούμαι επιλύοντας τις παρακάτω ασκήσεις:

• Να υπογραμμίσετε τις δευτερεύουσες τελικές προτάσεις στις παρακάτω περιόδους και να προσδιορίσετε το συντακτικό τους ρόλο:

δευτερεύουσα πρόταση	είδος	εξάρτηση	εισαγωγή	συντακτική θέση

α. Τον άκουγα υπομονετικά, για να μην τον δυσαρεστήσω.

β. Ήθελε να πάει στην Αγγλία, για να κάνει το μεταπτυχιακό του.

γ. Δεν ήξερα πού έχεις το βιβλίο να σου το δώσω.

δ. Μιλούσε ψιθυριστά, για να μην τον ακούσουν.

ε. Τρέχα, να προλάβεις το λεωφορείο που φεύγει!

• Να διακρίνετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις που εισάγονται με το να είναι τελικές και ποιες βουλητικές.

 α. Ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί.

 β. Αποφάσισε να δεχτεί την πρόσκληση.

 γ. Έφυγε βιαστικά να προλάβει το αεροπλάνο.

 δ. Θα πάρω το ντουφέκι μου να βρω τους κλέφτες.

 ε. Δεν πρέπει να καπνίζεις τόσο πολύ.

 στ. Ξύπνησα να πάω στη δουλειά αλλά ήμουν άρρωστος.

• Να αναγνωρίσετε το είδος των προτάσεων που εισάγονται με το να (βουλητικές ή τελικές)

α. Πήγα να φέρω τα συμβόλαια.

β. Πρέπει να υπογράψεις αμέσως.

γ. Θέλω να φύγεις τώρα.

δ. Ήρθε να μας  ευχαριστήσει.

ε. Πήγε  να τον δει.

• Να διακρίνετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις που εισάγονται με το να είναι τελικές και ποιες βουλητικές.

α. Ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί.

β. Αποφάσισε να δεχτεί την πρόσκληση.

γ. Έφυγε βιαστικά να προλάβει το αεροπλάνο.

δ. Θα πάρω το ντουφέκι μου να βρω τους κλέφτες.

ε. Δεν πρέπει να καπνίζεις τόσο πολύ.

στ. Ξύπνησα να πάω στη δουλειά αλλά ήμουν άρρωστος.

ζ. Ο στρατηγός έδωσε εντολή να σταματήσουν οι εχθροπραξίες.

η. Σκέφτομαι να μείνω και απόψε εδώ.

θ. Φύγε να μας αφήσεις λίγο ήσυχους.

ι. Του γράφω αυτή την επιστολή να σε ενημερώσω για τα γεγονότα.

• Να αντικαταστήσετε τους υπογραμμισμένους επιρρηματικούς προσδιορισμούς που δηλώνουν σκοπό με  δευτερεύουσες τελικές προτάσεις κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές.

α. Πήγε στο εξωτερικό για σπουδές.

β. Η αστυνομία πήρε μέτρα για την προστασία των πολιτών.

γ. Έδωσε αγώνα για τη ζωή του.