Μάθημα : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (Α1, Α2)
Κωδικός : 1001090300
-
Θεματικές Ενότητες
ΕΝΟΤΗΤΑ 6
ΘΕΩΡΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ: Α' ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ (δείτε σχετικό βίντεο εδώ)
αρσενικά σε -ας και σε -ης
| σε -ας | σε -ης | σε -ης | |||
| (οξύτονα) | (παροξύτονα) | ||||
| ὁ τοῦ τῷ τὸν ὦ |
νεανί-ας νεανί-ου νεανί-ᾳ νεανί-αν νεανί-α |
ποιητ-ής ποιητ-οῦ ποιητ-ῇ ποιητ-ήν ποιητ-ά |
στρατιώτ-ης στρατιώτ-ου στρατιώτ-ῃ στρατιώτ-ην στρατιῶτ-α |
γυμνασιάρχ-ης γυμνασιάρχ-ου γυμνασιάρχ-ῃ γυμνασιάρχ-ην γυμνασιάρχ-α |
|
| οἱ τῶν τοῖς τοὺς ὦ |
νεανί-αι νεανι-ῶν νεανί-αις νεανί-ας νεανί-αι |
ποιητ-αί ποιητ-ῶν ποιητ-αῖς ποιητ-άς ποιητ-αί |
στρατιῶτ-αι στρατιωτ-ῶν στρατιώτ-αις στρατιώτ-ας στρατιῶτ-αι |
γυμνασιάρχ-αι γυμνασιαρχ-ῶν γυμνασιάρχ-αις γυμνασιάρχ-ας γυμνασιάρχ-αι |
|
θηλυκά σε -η (γενική -ης)
| οξύτονα | παροξύτονα | ||
| ἡ τῆς τῇ τὴν ὦ |
ψυχ-ή ψυχ-ῆς ψυχ-ῇ ψυχ-ήν ψυχ-ή |
κώμ-η κώμ-ης κώμ-ῃ κώμ-ην κώμ-η |
|
| αἱ τῶν ταῖς τὰς ὦ |
ψυχ-αί ψυχ-ῶν ψυχ-αῖς ψυχ-άς ψυχ-αί |
κῶμ-αι κωμ-ῶν κώμ-αις κώμ-ας κῶμ-αι |
|
Τι πρέπει να προσέχουμε:
α. Ο ενικός αριθμός κλίνεται με τον ίδιο τρόπο με τα νέα ελληνικά.
β. Στον πληθυντικό αριθμό προσέχουμε την ονομαστική και κλητική με την κατάληξη -αι και φυσικά τη δοτική με κατάληξη -αις
θηλυκά σε -α (γενική -ας)
Παρουσιάζονται πέντε ουσιαστικά. Πρόσεξε σε ποια συλλαβή τονίζουμε!
Στα παραπάνω ουσιαστικά σε –α η γενική του ενικού σχηματίζεται σε -ας.
● Αυτό γίνεται, όταν στην ονομαστική πριν από το -α υπάρχει φωνήεν (στρατιά, πολιτεία) ή ρ (ὥρα).
● Το α αυτό είναι μακρόχρονο και λέγεται καθαρό.
● ΠΡΟΣΟΧΗ στον τονισμό των προπαροξύτονων.
| προπαροξύτονο | ||||
| ἡ | ἀ | λή | θει | -α |
| τῆς | ἀ | λη | θεί | -ας |
| τῇ | ἀ | λη | θεί | -ᾳ |
| τὴν | ἀ | λή | θει | -αν |
| ὦ | ἀ | λή | θει | -α |
| αἱ | ἀ | λή | θει | -αι |
| τῶν | ἀ | λη | θει | -ῶν |
| ταῖς | ἀ | λη | θεί | -αις |
| τὰς | ἀ | λη | θεί | -ας |
| ὦ | ἀ | λή | θει | -αι |
Σημείωση:
Στην αιτιατική και κλητική του ενικού το -α είναι μακρόχρονο ή βραχύχρονο, όπως στην ονομαστική του ενικού, π.χ. ἡ ὥρα, τήν ὥραν, ὦ ὥρα, ἡ σφαῖρα, τήν σφαῖραν, ὦ σφαῖρα, ἡ γλῶσσα, τήν γλῶσσαν ὦ γλῶσσα