Ηλεκτρονική Σχολική Τάξη (η-Τάξη) | ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (Α...

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (Α1, Α2)

1001090300 - ΒΕΡΑΝΝΑ ΚΥΠΡΙΩΤΗ

Ενότητες - ΕΝΟΤΗΤΑ 8

Θεματικές Ενότητες

ΕΝΟΤΗΤΑ 8

Στην ενότητα 8 εξετάζουμε τα επίθετα και τη δεικτική αντωνυμία οὗτος:

1. Δευτερόκλιτα επίθετα

Όπως και στη ν.ε., τα επίθετα προσδίδουν μια ιδιότητα σε ένα ουσιαστικό. Στην α.ε. υπάρχουν δευτερόκλιτα και τριτόκλιτα επίθετα. Στα δευτερόκλιτα περιλαμβάνονται επίθετα τρικατάληκτα (δηλ. με τρεις καταλήξεις, μία για κάθε γένος) και δικατάληκτα (δηλ. με δύο καταλήξεις, μία κοινή για το αρσενικό και το θηλυκό και μία για το ουδέτερο). Συγκεκριμένα:

	αρσενικό	θηλυκό	ουδέτερο	Παράδειγμα
τρικατάληκτα	-ος	-η -α	-ον	ὁ καλός, ἡ καλή, τὸ καλόν ὁ δίκαιος, ἡ δικαία, τὸ δίκαιον
δικατάληκτα	-ος	-ος	-ον	ὁ ἔνδοξος, ἡ ἔνδοξος, τὸ ἔνδοξον

Παρατηρήσεις

Στα τρικατάληκτα δευτερόκλιτα επίθετα το αρσενικό και το ουδέτερο γένος κλίνονται σύμφωνα με τη β′ κλίση των ουσιαστικών (βλ. Ενότητα 4), ενώ το θηλυκό κλίνεται σύμφωνα με την α′ κλίση των ουσιαστικών (βλ. Ενότητα 6).
Το θηλυκό γένος των τρικατάληκτων δευτερόκλιτων επιθέτων κανονικά λήγει σε -η. Όταν, όμως, πριν από την κατάληξη -ος του αρσενικού υπάρχει φωνήεν ή -ρ-, τότε λήγει σε -α (μακρό), π.χ. ἀγαθ-ός, ἀγαθ-ή, ἀγαθ-όν, αλλά πλούσι-ος, πλουσί-α (προσοχή στον τονισμό, η λήγουσα είναι μακρά), πλούσι-ον και μικρ-ός, μικρ-ά, μικρ-όν.
Το θηλυκό των τρικατάληκτων δευτερόκλιτων επιθέτων στην ονομαστική, γενική και κλητική του πληθυντικού τονίζεται όπου και όπως το αρσενικό στις αντίστοιχες πτώσεις, π.χ. πλούσιαι, πλουσίων (αρσ.: πλούσιοι, πλουσίων).
Δικατάληκτα είναι κυρίως τα περισσότερα σύνθετα επίθετα σε -ος, π.χ. ὁ/ἡ ἔνδοξος, τὸ ἔνδοξον – ὁ/ἡ ἀθάνατος, τὸ ἀθάνατον.

	αρσενικό	θηλυκό	ουδέτερο
	ενικός αριθμός
ονομ. γεν. δοτ. αιτ.	ὁ φαιδρός τοῦ φαιδροῦ τῷ φαιδρῷ τόν φαιδρόν	ἡ φαιδρά τῆς φαιδρᾶς τῇ φαιδρᾷ τήν φαιδράν	τό φαιδρόν τοῦ φαιδροῦ τῷ φαιδρῷ τό φαιδρόν
	πληθυντικός αριθμός
ονομ. γεν. δοτ. αιτ.	οἱ φαιδροί τῶν φαιδρῶν τοῖς φαιδροῖς τούς φαιδρούς	αἱ φαιδραί τῶν φαιδρῶν ταῖς φαιδραῖς τάς φαιδράς	τά φαιδρά τῶν φαιδρῶν τοῖς φαιδροῖς τά φαιδρά

2. Η δεικτική αντωνυμία οὗτος, αὕτη, τοῦτο

Η αντωνυμία οὗτος, αὕτη, τοῦτο (= αυτός, -ή, -ό) είναι τρικατάληκτη και κλίνεται ως εξής:

	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
	ενικός	πληθυντικός	ενικός	πληθυντικός	ενικός	πληθυντικός
ονομαστική γενική δοτική αιτιατική κλητική	οὗτος τούτου τούτῳ τοῦτον οὗτος	οὗτοι τούτων τούτοις τούτους ----	αὕτη ταύτης ταύτῃ ταύτην αὕτη	αὗται τούτων ταύταις ταύτας ----	τοῦτο τούτου τούτῳ τοῦτο ----	ταῦτα τούτων τούτοις ταῦτα ----

Έγγραφα

δευτερόκλιτα επίθετα.doc

Μετάβαση σε:

Μάθημα : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (Α1, Α2)

Κωδικός : 1001090300

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (Α1, Α2)

Θεματικές Ενότητες

ΕΝΟΤΗΤΑ 8