Μάθημα : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (Β1,Β2)

Κωδικός : 1001090301

1001090301  -  ΒΕΡΑΝΝΑ ΚΥΠΡΙΩΤΗ

Ενότητες - ΕΝΟΤΗΤΑ 5

ΕΝΟΤΗΤΑ 5

Υποτακτική ενεστώτα του ρ. εἰμί Ευκτική εἰμί  εικ.

 

Υποτακτική ρ. εἰμί

ᾖς

ὦμεν
ᾖτε
ὦσι(ν)

 

 

Η Υποτακτική βαρύτονων ρημάτων, υποτακτική  εικ.
Κατέβασε την κλίση της ενεργητικής φωνής του ρ. λύω. doc

 

θεωρία σχολικού βιβλίου\

 

α. Γενικά για την υποτακτική

 

Η υποτακτική έγκλιση χρησιμοποιείται κυρίως στον υποτεταγμένο λόγο (δηλαδή σε δευτερεύουσες προτάσεις) και δείχνει κάτι προσδοκώμενο, δηλαδή κάτι που περιμένουμε να γίνει (π.χ. Λέγω ταῦτα, ἵνα μάθητε), ή κάτι που επαναλαμβάνεται συνεχώς στο παρόν και στο μέλλον (π.χ. Ἐπειδὰν ἢ πονῶσιν ἢ γυμνάζωνται, γάλακτι πᾶν τὸ σῶμα ἱδροῦσιν).

Η υποτακτική συναντάται και σε κύριες προτάσεις και τότε μπορεί να δηλώνει:

• προτροπή (= εμπρός / ας...), π.χ. Ἴωμεν ἐπὶ τοὺς πολεμίους (= Ας βαδίσουμε εναντίον των εχθρών / ας επιτεθούμε), ή απαγόρευση (= μην...), π.χ. Μὴ ἄλλως (= διαφορετικά) ποιήσῃς.

• απορία (= άραγε να...), π.χ. Εἴπω τὴν ἀλήθειαν;

Υποτακτική έγκλιση διαθέτουν μόνο ο ενεστώτας, ο αόριστος και ο παρακείμενος.

Η υποτακτική στις καταλήξεις παρουσιάζει -η-, -ῃ- και -ω- εκεί όπου η οριστική έγκλιση εμφανίζει -ε-, -ει- και -ο- αντίστοιχα, π.χ. λύωμεν (λύομεν στην οριστική), λύητε (λύετε στην οριστική).

Παίρνει άρνηση μή, π.χ. Λέγω ταῦτα, ἵνα μὴ ἀδικηθῇς.

 

β. Υποτακτική ενεστώτα και αορίστου ενεργητικής φωνής των βαρύτονων ρημάτων υποτακτική βαρύτονων

 

Υποτακτική
ενεστώτα

πιστεύ
πιστεύ-ῃς
πιστεύ-ῃ
πιστεύ-ωμεν
πιστεύ-ητε
πιστεύ-ωσι(ν)
βέλος Υποτακτική
αορίστου
πιστεύ-σ-ω
πιστεύ-σ-ῃς
πιστεύ-σ-ῃ
πιστεύ-σ-ωμεν
πιστεύ-σ-ητε
πιστεύ-σ-ωσι(ν)

Παρατηρήστε ότι, για να σχηματίσουμε
την υποτακτική του αορίστου,
προσθέτουμε στο θέμα του
τις ίδιες καταλήξεις με αυτές της υποτακτικής ενεστώτα.

Η υποτακτική του αορίστου δε δέχεται αύξηση.

Δες το βίντεο για τον σχηματισμό της προστακτικής

 

 

 

Παρατήρηση
Για την υποτακτική αορίστου των αφωνόληκτων ρημάτων ισχύουν όσα γνωρίζετε από τον σχηματισμό της οριστικής, δηλ.
ἔπραξα → πράξω,
ἔκοψα → κόψω,
ἔπεισα → πείσω.

 

Υποτακτική παρακειμένου των βαρύτονων ρημάτων ε.φ. Υποτακτική βαρύτονων εικ.

 

Η υποτακτική του παρακειμένου των βαρύτονων ρημάτων σχηματίζεται τόσο περιφραστικά (πιο εύχρηστος τύπος) από την ενεργητική μετοχή παρακειμένου του ρήματος και την υποτακτική ενεστώτα του ρ. εἰμί, π.χ. λε-λυκώς, -υῖα, -ὸς ὦ, όσο και μονολεκτικά (σπάνια), π.χ. λελύκ-ω, λελύκ-ῃς κτλ.

 

Δες το βίντεο για τον σχηματισμό της υποτακτικής

 

περιφραστική υποτακτική μονολεκτική υποτακτική
λελυκώς, -κυῖα, -κός
λελυκώς, -κυῖα, -κός
λελυκώς, -κυῖα, -κός
λελυκότες, -κυῖαι,-κότα
λελυκότες, -κυῖαι,-κότα
λελυκότες, -κυῖαι,-κότα

ᾖς

ὦμεν
ἦτε
ὦσιν
λελύ-κω
λελύ-κῃς
λελύ-κῃ
λελύ-κωμεν
λελύ-κητε
λελύ-κωσιν

 

Συγκεντρωτικός πίνακας με την οριστική και την υποτακτική στον ενεστώτα και αόριστο της συναδέλφισσας Βασιλικής Παπαθανασίου

 

πρόσωπα ενεστώτας αόριστος
  οριστική Υποτακτική οριστική Υποτακτική
α΄ εν.
β΄ εν.
γ΄ εν.
α΄ πληθ.
β΄ πληθ.
γ΄ πληθ.
λύω
λύεις
λύει
λύομεν
λύετε
λύουσι(ν)
λύω
λύῃς
λύῃ
λύωμεν
λύητε
λύωσι(ν)
ἔλυσα >
ἔλυσας >
ἔλυσε >
ἐλύσαμεν >
ἐλύσατε >
ἔλυσαν >
λύσω
λύσῃς
λύσ
λύσωμεν
λύσητε
λύσωσι(ν)
βλάψω
βλάψῃς
βλάψ
βλάψωμεν
βλάψητε
βλάψωσι
κηρύξω
κηρύξῃς
κηρύξ
κηρύξωμεν
κηρύξητε
κηρύξωσι
μεταπείσω
μεταπείσῃς
μεταπείσ
μεταπείσωμεν
μεταπείσητε
μεταπείσωσι