Μάθημα : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (Β1,Β2)
Κωδικός : 1001090301
ΕΝΟΤΗΤΑ 5
Υποτακτική ενεστώτα του ρ. εἰμί
Υποτακτική ρ. εἰμί |
---|
ὦ ᾖς ᾖ ὦμεν ᾖτε ὦσι(ν) |
Η Υποτακτική βαρύτονων ρημάτων,
Κατέβασε την κλίση της ενεργητικής φωνής του ρ. λύω.
\
α. Γενικά για την υποτακτική
Η υποτακτική έγκλιση χρησιμοποιείται κυρίως στον υποτεταγμένο λόγο (δηλαδή σε δευτερεύουσες προτάσεις) και δείχνει κάτι προσδοκώμενο, δηλαδή κάτι που περιμένουμε να γίνει (π.χ. Λέγω ταῦτα, ἵνα μάθητε), ή κάτι που επαναλαμβάνεται συνεχώς στο παρόν και στο μέλλον (π.χ. Ἐπειδὰν ἢ πονῶσιν ἢ γυμνάζωνται, γάλακτι πᾶν τὸ σῶμα ἱδροῦσιν).
Η υποτακτική συναντάται και σε κύριες προτάσεις και τότε μπορεί να δηλώνει:
• προτροπή (= εμπρός / ας...), π.χ. Ἴωμεν ἐπὶ τοὺς πολεμίους (= Ας βαδίσουμε εναντίον των εχθρών / ας επιτεθούμε), ή απαγόρευση (= μην...), π.χ. Μὴ ἄλλως (= διαφορετικά) ποιήσῃς.
• απορία (= άραγε να...), π.χ. Εἴπω τὴν ἀλήθειαν;
Υποτακτική έγκλιση διαθέτουν μόνο ο ενεστώτας, ο αόριστος και ο παρακείμενος.
Η υποτακτική στις καταλήξεις παρουσιάζει -η-, -ῃ- και -ω- εκεί όπου η οριστική έγκλιση εμφανίζει -ε-, -ει- και -ο- αντίστοιχα, π.χ. λύωμεν (λύομεν στην οριστική), λύητε (λύετε στην οριστική).
Παίρνει άρνηση μή, π.χ. Λέγω ταῦτα, ἵνα μὴ ἀδικηθῇς.
β. Υποτακτική ενεστώτα και αορίστου ενεργητικής φωνής των βαρύτονων ρημάτων
Υποτακτική ενεστώτα πιστεύ-ω πιστεύ-ῃς πιστεύ-ῃ πιστεύ-ωμεν πιστεύ-ητε πιστεύ-ωσι(ν) |
![]() |
Υποτακτική αορίστου πιστεύ-σ-ω πιστεύ-σ-ῃς πιστεύ-σ-ῃ πιστεύ-σ-ωμεν πιστεύ-σ-ητε πιστεύ-σ-ωσι(ν) |
Παρατηρήστε ότι, για να σχηματίσουμε Η υποτακτική του αορίστου δε δέχεται αύξηση. Δες το βίντεο για τον σχηματισμό της προστακτικής
|
Παρατήρηση
Για την υποτακτική αορίστου των αφωνόληκτων ρημάτων ισχύουν όσα γνωρίζετε από τον σχηματισμό της οριστικής, δηλ.
ἔπραξα → πράξω,
ἔκοψα → κόψω,
ἔπεισα → πείσω.
Υποτακτική παρακειμένου των βαρύτονων ρημάτων ε.φ.
Η υποτακτική του παρακειμένου των βαρύτονων ρημάτων σχηματίζεται τόσο περιφραστικά (πιο εύχρηστος τύπος) από την ενεργητική μετοχή παρακειμένου του ρήματος και την υποτακτική ενεστώτα του ρ. εἰμί, π.χ. λε-λυκώς, -υῖα, -ὸς ὦ, όσο και μονολεκτικά (σπάνια), π.χ. λελύκ-ω, λελύκ-ῃς κτλ.
Δες το βίντεο για τον σχηματισμό της υποτακτικής
περιφραστική υποτακτική | μονολεκτική υποτακτική | |
---|---|---|
λελυκώς, -κυῖα, -κός λελυκώς, -κυῖα, -κός λελυκώς, -κυῖα, -κός λελυκότες, -κυῖαι,-κότα λελυκότες, -κυῖαι,-κότα λελυκότες, -κυῖαι,-κότα |
ὦ ᾖς ἦ ὦμεν ἦτε ὦσιν |
λελύ-κω λελύ-κῃς λελύ-κῃ λελύ-κωμεν λελύ-κητε λελύ-κωσιν |
Συγκεντρωτικός πίνακας με την οριστική και την υποτακτική στον ενεστώτα και αόριστο της συναδέλφισσας Βασιλικής Παπαθανασίου
πρόσωπα | ενεστώτας | αόριστος | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
οριστική | Υποτακτική | οριστική | Υποτακτική | ||||
α΄ εν. β΄ εν. γ΄ εν. α΄ πληθ. β΄ πληθ. γ΄ πληθ. |
λύω λύεις λύει λύομεν λύετε λύουσι(ν) |
λύω λύῃς λύῃ λύωμεν λύητε λύωσι(ν) |
ἔλυσα > ἔλυσας > ἔλυσε > ἐλύσαμεν > ἐλύσατε > ἔλυσαν > |
λύσω λύσῃς λύσῃ λύσωμεν λύσητε λύσωσι(ν) |
βλάψω βλάψῃς βλάψῃ βλάψωμεν βλάψητε βλάψωσι |
κηρύξω κηρύξῃς κηρύξῃ κηρύξωμεν κηρύξητε κηρύξωσι |
μεταπείσω μεταπείσῃς μεταπείσῃ μεταπείσωμεν μεταπείσητε μεταπείσωσι |