Μάθημα : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΤΜΗΜΑ: Α1)

Τίτλος:
 Ο τίτλος αναφέρεται στην κεντρική ηρωίδα του μυθιστορήματος.

 Δομή- Ενότητες

 1 η ενότητα: «Ξημέρωνε... τη μικρή.»
Το ταξίδι προς το Παρίσι και τα συναισθήματα της Έμμα για την κόρη της.

 2 η ενότητα: «Η μικρή δεν κοιμόταν... σα μεγαλώσουν.»
 Όσα κρυφάκουσε η Νινέτ και τα συμπεράσματα που έβγαλε.

 3 η ενότητα: «Η Νινέτ όμως... Καλημέρα μανούλα.» Το περιστατικό που είχε
οδηγήσει τη Νινέτ στη λανθασμένη πεποίθηση για την καταγωγή της.

Αφηγηματικές τεχνικές

Αφήγηση / περιγραφή/ διάλογος 

Μέσα από την αφήγηση δίνεται η εξέλιξη των γεγονότων της ιστορίας που διαβάζουμε.
Με την περιγραφή παρουσιάζονται-περιγράφονται πρόσωπα, ζώα, πράγματα,
τοπία-τόποι.
 Σε αντίθετη με την αφήγηση που είναι δυναμική (με αυτήν παρουσιάζεται
η εξέλιξη της δράσης του έργου και έχουμε αλλαγή των καταστάσεων)
 η περιγραφή είναι στατική (δεν έχουμε εξέλιξη της δράσης).

 Η αφήγηση : ο  αφηγητής    τοποθετείται έξω από την ιστορία που διηγείται , είναι δηλαδή  εξωδιηγητικός . Η αφήγηση γίνεται  σε τρίτο πρόσωπο , ο  αφηγητής είναι παντογνώστης, γνωρίζει  τις σκέψεις και τα συναισθήματα  της  ηρωίδας (Νινέτ).

 Ο αφηγητής δεν μετέχει καθόλου ως πρόσωπο στην ιστορία που αφηγείται,  είναι ετεροδιηγητικός .

Η αφήγηση είναι χρονολογική. 
Τα γεγονότα παρουσιάζονται με τη σειρά με την οποία διαδραματίστηκαν.
Ωστόσο σε δύο σημεία του κειμένου υπάρχει αναδρομική αφήγηση. 
Αναδρομικά αναφέρεται η γέννηση της Νινέτ από τη μητέρα της και 
το περιστατικό που οδήγησε τη Νινέτ να έχει τη λανθασμένη
 πεποίθηση για την καταγωγή της. 

Η αφήγηση από τη Νινέτ γίνεται σε α΄πρόσωπο γεγονός
που προσδίδει στο κείμενο και στα λόγια της εξομολογητικό τόνο.

 Περιγραφή: εντοπίζεται κυρίως στην πόλη του Παρισιού.

 Διάλογος: εκτυλίσσεται ανάμεσα στην Έμμα και τον αδελφό της, Πρόσπερ 
 (θείο της Νινέτ) και στο τέλος ανάμεσα στην Έμμα και τη Νινέτ.

Με το διάλογο εκφράζονται τα συναισθήματα της Έμμα και οι
ανησυχίες της. Το κείμενο αποκτά ζωντάνια και θεατρικότητα.

Το τέχνασμα της συγγραφέα 
 Η συγγραφέας χρησιμοποιεί ένα
 τέχνασμα προκειμένου να αποκαλυφθεί στη Νινέτ πως η μητέρα
 της την αγαπάει και πως είναι η φυσική της κόρη: η Νινέτ
κρυφακούει τη συζήτηση ανάμεσα στο θείο και τη μητέρα
της στο βαγόνι, ενώ αυτή προσποιείται πως κοιμάται
 («άρχισε να παραφυλάει της Έμμα, σαν να περίμενε να
αποκαλύψει ένα μυστικό»).
Η τεχνική προκαλεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη και ζωντάνια.

Ύφος:
το ύφος του κειμένου είναι γλαφυρό , με έντονο λυρισμό που οφείλεται στο γλωσσικό
 πλούτο και στα πολλά σχήματα λόγου και καλολογικά στοιχεία.
 Γλώσσα:
Η γλώσσα του κειμένου είναι δημοτική με πλούσιο λεξιλόγιο, εμπλουτισμένη με
λίγες ιδιωματικές λέξεις και φράσεις: πχ άκρια, φασκιώσει, φτερουγάει.

Εκφραστικά μέσα
 Μεταφορές, εικόνες, ασύνδετο σχήμα, παρομοιώσεις, προσωποποιήσεις. 

Εικόνες: τα περίχωρα του Παρισιού,

Εικόνες  από  το ονείρου  της  Νινέτ.

Μεταφορές:

• H απόφασή μου να την διώξω —δική μου ήταν η απόφαση— βαραίνειτην καρδιά μου,
• την ευτυχία που με πλημμύρισε
• θα σου ανοίξω την καρδιά μου

       μέσα από τις χαραμάδες των κλειστών ματιών 

• με την καρδιά να φτερουγάει,
• λέξεις ελαφριές, πουπουλένιες,
• το πέπλο του θυμού σκίζεται,
• οι λέξεις τρυπώνουν,
• ο κόμπος λύθηκε

Παρομοίωση: σαν να περίμενε να ανακαλύψει ένα μυστικό , τις λέξεις που ο χαζο-Kόλιας τής έμπηξε σαν καρφιά στην καρδιά

Προσωποποίηση: Oι μαγικές λέξεις της μαμάς μπαίνουν πλάι και μετριούνται με το χτες, οι λέξεις χαϊδεύουν τα μάγουλά της.

Ο κοσμοπολιτισμός

από ποια στοιχεία του κειμένου αποκαλύπτεται αυτός:

1. τα μέλη της οικογένειας έχουν ξενικά ονόματα
2. ταξιδεύουν και ζουν σε πόλεις του εξωτερικού (Κων/πολη, Μοτοβίλοφσκα, Παρισι, Σαιν Λουί)
3. ταξιδεύουν σε βαγκόν λι
4. τα παιδιά φοιτούν σε σχολεία του εξωτερικού εσώκλειστα.

Το όνειρο:

Λειτουργεί ως εξής: αποκαλύπτει την αγωνία, το άγχος, την άσχημη ψυχολογία της Νινέτ αλλά και γίνεται η αιτία να ξυπνήσει η ηρωίδα και να ακούσει τον αποκαλυπτικό λόγο της μητέρας της Έμμα προς τον Προσπέρ. Έτσι η Νινέτ διώχνει τον εφιάλτη που ταλανίζει και αμαυρώνει την ψυχή της όλον αυτόν τον καιρό.

Χαρακτηρισμός της Νινέτ

 Ως έφηβη χαρακτηρίζεται από κρίση ταυτότητας , καθώς δεν είναι σίγουρη για την καταγωγή της και έχει την λανθασμένη εντύπωση ότι είναι υιοθετημένη.

  Έχει παιδική αθωότητα και αφέλεια γιατί πίστεψε τα λόγια του Κόλια πως είναι παιδί μιας Τσιγγάνας.

  Είναι ταυτόχρονα έξυπνη και πονηρή, καθώς την βλέπουμε να κρυφακούει τη συζήτηση της Έμμα και του Πρόσπερ χωρίς να αποκαλύψει πως ήταν ξύπνια.

Χαρακτηρισμός της Εμμα

 Άνθρωπος ευαίσθητος, ενδιαφέρεται ζωηρά για την κόρη της, τρέφει απέραντη αγάπη προς αυτήν, στοργή, τρυφερότητα. Αυτό αποδεικνύεται από το ότι τη στέλνει να φοιτήσει σε καλό σχολείο του Παρισιού. Επίσης από το ότι ζητά από τον αδερφό της να μιλά σιγά για να μην την ξυπνήσει, αλλά και χρησιμοποιεί υποκοριστικά όταν μιλά για την «κουρασμένη» κόρη της («το κοριτσάκι μου»,, «η καημενούλα», «το Νινετάκι μου»). Τέλος, η ίδια η Εμμα ομολογεί πως κάθε φορά που ξυπνούσε σκεφτόταν την κόρη της, εξόριστη στις καλόγριες, γιατί θα μπορούσε να φοιτήσει στην Αθήνα σε σχολείο. Στο σημείο μάλιστα τούτο εκφράζει τη μεγάλη ευθύνη, τις τύψεις της, την απελπισία που βαραίνει την καρδιά της για την απόφασή της να στείλει την κόρη της σε σχολείο καλογραιών. Νοσταλγικά  γυρνά τη μνήμη της στη γέννηση της Νινέτ, σκηνή που αποκαλύπτει για μια ακόμη φορά την χωρίς όρια αγάπη της, την αδυναμία της, τη στοργή, τη λατρεία προς την κόρη της.