Μάθημα : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΤΜΗΜΑ: Α1)

ΑΝΑΛΥΣΗ

Ενότητες του κειμένου: α) Ενότ. 1η ("Μια φορά... δεν τα κατάφερε"): Το χειμωνιάτικο τοπίο κι ο Σκρουτζ στη δουλειά του

 α΄υποεν. ("Μια φορά...τρομερό"): Η ατμόσφαιρα της πόλης 

β΄υποεν. ("Η πόρτα...δεν τα κατάφερε"): Η φιλαργυρία του Σκρουτζ

 β) Ενότ. 2η ("Καλά Χριστούγεννα...ευλογημένα"): Η αντίθεση των απόψεων του ανιψιού με τον περίεργο θείο

Πρόσωπα του κειμένου: Είναι ο Σκρουτζ και ο ανιψιός, καθώς και ο υπάλληλος και οι περαστικοί στο δρόμο

Τίτλος: Φανερώνει το χρόνο της ιστορίας, δηλαδή την παραμονή των Χριστουγέννων, καθώς και το βαθύτερο νόημα της συγκεκριμένης γιορτής

Χρόνος: Φαίνεται ήδη από τον τίτλο, δηλαδή είναι παραμονή Χριστουγέννων

Αφηγητής Παντογνώστης, ετεροδιηγητικός αφηγητής που γνωρίζει σε βάθος τα πάντα, δηλαδή γεγονότα, συναισθήματα και σκέψεις των προσώπων και παίρνει τη φωνή των κύριων προσώπων, δηλαδή του Σκρουτζ και του ανιψιού του.

Τεχνικές αφήγησης:

• Αφήγηση: Χρησιμοποιείται ελάχιστα
• Περιγραφή: Είναι περιορισμένη. Χρησιμοποιείται από τον αφηγητή για να παρουσιάσει τη χειμωνιάτικη πόλη («Έκανε κρύο…κάτι τρομερό») και την τσιγκουνιά του Σκρουτζ («Η πόρτα..κατάφερε»)
• Διάλογος: . Γίνεται ανάμεσα στον Σκρουτζ και τον ανιψιό του και φωτίζει τις διαφορετικές τους απόψεις για τη γιορτή των Χριστουγέννων
• Σχόλιο: ειρωνικό σχόλιο του αφηγητή στη φράση: «Όντας όμως άνθρωπος… δεν τα κατάφερε» για την άσχημη συμπεριφορά του Σκρουτζ

Γλώσσα: Είναι απλή και κατανοητή

Ύφος: Στην αρχή σκοτεινό και υπαινικτικό, στους διαλόγους απλό και φυσικό και στα τελευταία λόγια του ανιψιού γίνεται υψηλό.

Εκφραστικά μέσα: Μεταφορές («κρύο τσουχτερό», «θλιβερό καμαράκι», «ανοίγουν λεύτερα τις καρδιές τους», κ.α.)

Προσωποποιήσεις («η φύση ανάσαινε…», «μια εποχή όλο καλοσύνη και συμπόνια…»)

Παρομοιώσεις («σαν κόκκινες κηλίδες», «σαν κουτί»)

Υπερβολή («σε κάθε χαραμάδα και κλειδαρότρυπα», κ.α.)

Εικόνες: της χειμωνιάτικης πόλης, του Σκρουτζ και του υπαλλήλου μέσα στον εργασιακό χώρο, η μορφή του ανιψιού του Σκρουτζ.

Αναφωνήσεις («Σαχλαμάρες!»)

Ρητορικές ερωτήσεις («Και τι άλλο μπορώ να κάνω,… και βρίσκεις ότι ζημιώνεις;»)

Ειρωνεία

Αντιθέσεις

Χαρακτήρας του Σκρουτζ: Είναι κακότροπος, τσιγκούνης και αρνητικός απέναντι στους ανθρώπους. Στη συμπεριφορά του απέναντι στον υπάλληλό του φαίνεται και τσιγκούνης στα αισθήματα. Τον υποχρεώνει να εργάζεται σε άσχημες συνθήκες εκμεταλλευόμενος την ανάγκη του για δουλειά. Θυμώνει με τον ανιψιό του, όταν του λέει ότι τα χρήματά του δεν τον κάνουν ευτυχισμένο. Χάνει την ψυχραιμία του, γιατί ίσως κατά βάθος υπάρχει ο άνθρωπος, που ακόμα δεν συνειδητοποιεί ούτε και ο ίδιος.

Χαρακτήρας του ανιψιού: Σέβεται τα Χριστούγεννα και νιώθει το πανανθρώπινο νόημά τους. Δεν αξιολογεί τη γιορτή με κριτήριο τα χρήματα, γιατί ξέρει τη σημασία τους για τους ανθρώπους. Η γέννηση του Χριστού φέρνει στις ψυχές τους τη χαρά, τη συμπόνια και την καλοσύνη. Οι άνθρωποι αφήνουν πίσω τους την εγωιστική συμπεριφορά τους και πλησιάζουν ο ένας τον άλλο.