Μάθημα : ΓΛΩΣΣΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (Α1)

Κωδικός : 1001090308

ΓΛΩΣΣΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (Α1)

1001090308  -  ΒΕΡΑΝΝΑ ΚΥΠΡΙΩΤΗ

Ενότητες - ΕΝΟΤΗΤΑ 4 ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 4 ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 4 ΕΝΟΤΗΤΑ 4 ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ

ΜΟΡΦΕΣ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ

  • επίθετα : ελληνική διατροφή
  • αντωνυμίες: κάποια φαγητά
  • αριθμητικά: δύο φέτες
  • μετοχές: προσεγμένη διατροφή
  • επιρρήματα με το οριστικό άρθρο μπροστά του: η κάτω γνάθος
  • ουσιαστικά που δηλώνουν εθνικότητα, ηλικία , επάγγελμα, γεωγραφικό όρο, χρονικό όρο, φυσικό φαινόμενο: γιατρός άνθρωπος, Αιγαίο πέλαγος, Κυριακή μέρα, νοτιάς αέρας
  • εμπρόθετα ( πρόθεση +(άρθρο)+ ουσιαστικό) πχ: είναι άνθρωπος με μυαλό àείναι μυαλωμένος άνθρωπος

Είναι οι προσδιορισμοί  που  το βασικό τους γνώρισμα είναι ότι βρίσκονται στην ίδια πτώση με το όνομα που προσδιορίζουν.

 

α. Επιθετικός προσδιορισμός

είναι ο προσδιορισμός που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επίθετο, αποδίδοντας μια μόνιμη ιδιότητα στη λέξη που προσδιορίζει. Οι επιθετικοί προσδιορισμοί είναι :

Επίθετα : π.χ  Μπροστά μας φάνηκε μια μεγάλη πόλη.

 Αντωνυμία: Εκείνος ο άνθρωπος μου φέρθηκε με αγένεια.

Μετοχή :  Τα πληγωμένα πουλιά δε σαλεύουν

Ουσιαστικά, που δηλώνουν ηλικία ,επάγγελμα, εθνικότητα: Οι Έλληνες στρατιώτες αγωνίστηκαν γενναία.

 

 

β. Κατηγορηματικός προσδιορισμός

είναι επίθετο ή μετοχή που προσδιορίζει ένα ουσιαστικό αποδίδοντάς του μια παροδική ή προσωρινή ιδιότητα. Ο κατηγορηματικός προσδιορισμός δεν έχει άρθρο ενώ το ουσιαστικό που προσδιορίζει έχει. Ως κατηγορηματικοί προσδιορισμοί χρησιμοποιούνται  συνήθως τα επίθετα:  όλος,ολόκληρος, ακέραιος, ατόφιος, μονός, διπλός, μόνος, μοναχός κ.α

π.χ

 Ο δικαστής ήρεμος ανακοίνωσε την απόφαση.

Ο καθηγητής εκνευρισμένος απέβαλε το μαθητή.

 

Διάκριση του επιθετικού ή του κατηγορηματικού προσδιορισμού από το κατηγορούμενο

 

Και ο επιθετικός και ο κατηγορηματικός προσδιορισμός προσδιορίζουν ένα ουσιαστικό άμεσα, χωρίς τη μεσολάβηση κάποιου ρήματος (πρδ. 1,2)·
αντίθετα το κατηγορούμενο δίνει μια ιδιότητα σ' ένα ουσιαστικό μέσω του συνδετικού ρήματος (πρδ. 3).

Παραδείγματα:

1. Ο γελαστός Γιώργος θα έρθει μαζί μας. → ο γελαστός = έναρθρο = επιθετικός πρσδ.

2. Ο Γιώργος γελαστός θα έρθει μαζί μας. → γελαστός = άναρθρο = κατηγορηματικός πρσδ.

Ο Γιώργος είναι γελαστός. → γελαστός = μεσολαβεί το συνδετικό ρήμα είναι = κατηγορούμενο