Μάθημα : ΙΣΤΟΡΙΑ Γ2

 Γαλλική επανάσταση pdf

3  τάξεις (βάσει της καταγωγής και των προνομίων ):

• Κλήρος (0,5% πληθυσμού).
• Ευγενείς (1,5 % πληθυσμού).

• Τρίτη τάξη (98% πληθυσμού): αστοί, αγρότες, εργάτες.

• Η έκρηξη της Επανάστασης: Βασική αιτία ήταν η καταπίεση της πλειοψηφίας του γαλλικού λαού (τρίτη τάξη) από την μειοψηφία (κλήρος και ευγενής). Πιο συγκεκριμένα : Οικονομικά: η Τρίτη τάξη πλήρωνε φόρους, ενώ οι άλλες δύο δεν φορολογούνταν. Πολιτικά: Από την Τρίτη τάξη ,οι αστοί ,πλήρωναν φόρους αλλά  είχαν αποκλειστεί από τη λήψη αποφάσεων. Κοινωνικά: από τα μέσα του 18ου αιώνα οι συνθήκες ζωής όλης της τρίτης τάξης επιδεινώνονταν διαρκώς.

  Αφορμή αποτέλεσε η οικονομική κρίση, καταστοφή αγροτικών προίοντων και μεγάλη φτωχεια μετά  τις κακές καιρικές συνθήκες κατά τον χειμώνα του  1785-1789.

• video
• Για να παρακολουθήσετε ενα επεισόδιο της σειράς "Μια φορά και έναν καιρό ήταν ό άνθρωπος" σχετικά με τη γαλλική επανάσταση δείτε:  
• https://www.youtube.com/watch?v=IeiKkhTXaIY

Πώς συνδέεται ο διαφωτισμός με γαλλικη επανασταση?

Ο Διαφωτισμός, το φιλοσοφικό ρεύμα του 17ου–18ου αι. έδωσε τις ιδέες και το κίνητρο για τη Γαλλική Επανάσταση (1789).

  Συγκεκριμένα στα βασικά σημεία:

1. Ισότητα & Δικαιώματα

• Φιλόσοφοι όπως ο Ρουσσό μίλησαν για τη “γενική βούληση” και το κοινωνικό συμβόλαιο, δηλαδή ότι η εξουσία πρέπει να πηγάζει από τον λαό.

  Ρουσσό , Το Κοινωνικό Συμβόλαιο (1762): 

  «Ο άνθρωπος γεννιέται ελεύθερος, και παντού είναι αλυσοδεμένος. Εκείνος που νομίζει ότι είναι κύριος των άλλων, είναι στην πραγματικότητα περισσότερο δούλος από αυτούς.»

• Η επαναστατική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη (1789) είναι άμεση εφαρμογή αυτών των ιδεών.

  Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη (1789)

  • Άρθρο 1:

  «Οι άνθρωποι γεννιούνται και παραμένουν ελεύθεροι και ίσοι στα δικαιώματα.»

  • Άρθρο 3:

  «Η πηγή κάθε κυριαρχίας βρίσκεται ουσιαστικά στο έθνος· καμία αρχή δεν μπορεί να υπάρξει που να μην πηγάζει ρητά από αυτό.»

• Ο Βολταίρος υπερασπίστηκε την ελευθερία της σκέψης και του λόγου.
• Αυτή η αρχή έγινε κεντρικό αίτημα των επαναστατών, που εξεγέρθηκαν ενάντια στη λογοκρισία και την απολυταρχία.   

  Είπε:

  «Η ελευθερία της σκέψης είναι το πιο πολύτιμο δώρο που έλαβε ο άνθρωπος από τον ουρανό.»

   

  «Η ανεκτικότητα δεν οδήγησε ποτέ σε εμφύλιο πόλεμο· η μισαλλοδοξία σκέπασε τη Γη με σφαγές.»

   

  «Σκέψου μόνος σου και άφησε και τους άλλους να απολαύσουν το ίδιο προνόμιο.»

  «Είναι φρικτό να πιστεύουμε ότι ο Θεός, ο οποίος μας έδωσε τον λόγο και την καρδιά, θα ήθελε να μας απαγορεύσει να τους χρησιμοποιούμε.»

• Ο Μοντεσκιέ μίλησε για νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική εξουσία, που πρέπει να είναι ανεξάρτητες.

  Μοντεσκιέ, Το Πνεύμα των Νόμων (1748)

  «Κάθε άνθρωπος που έχει εξουσία είναι επιρρεπής να την καταχραστεί· γι’ αυτό πρέπει η εξουσία να περιορίζεται από την εξουσία.»

• Το μοντέλο αυτό ενέπνευσε τους επαναστάτες να καταργήσουν την απόλυτη μοναρχία.

• Οι Διαφωτιστές τόνισαν ότι η λογική και η επιστήμη πρέπει να καθοδηγούν την κοινωνία, όχι το δόγμα.
• Αυτό άνοιξε τον δρόμο στη μείωση της δύναμης της Εκκλησίας στη Γαλλία.

• Ο Διαφωτισμός έλεγε ότι ο άνθρωπος μπορεί να βελτιώσει τον κόσμο με τη λογική.
• Οι Γάλλοι επαναστάτες πίστεψαν ότι μπορούν να ξαναχτίσουν την κοινωνία πάνω σε δίκαιες βάσεις.

 Ροβεσπιέρος, (Λόγος, 1794)

«Η δημοκρατία είναι η κυβέρνηση εκείνου που είναι δίκαιος· η αρετή είναι η ψυχή της.»

Δείχνει πώς οι αξίες του διαφωτισμού (ηθική, δικαιοσύνη, λαϊκή συμμετοχή) μετουσιώθηκαν σε πολιτική πράξη.

  Συμπέρασμα

Ο Διαφωτισμός έδωσε τα εργαλεία σκέψης και το ιδεολογικό υπόβαθρο:

• οι ιδέες έγιναν συνθήματα ("ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα"),
• και τα συνθήματα έγιναν πράξη με την επανάσταση. 

{Τα κυριότερα μέτρα της Επανάστασης 

• Η Συντακτική Συνέλευση ψήφισε (1791) το πρώτο σύνταγμα της Γαλλικής Επανάστασης
• Η Νομοθετική Συνέλευση, θα προέκυπτε από εκλογές και ήταν το κυρίαρχο νομοθετικό σώμα.
• Πολίτευμα: Συνταγματική Μοναρχία
• Διάκριση Εξουσιών:

α) Νομοθετική εξουσία: Βουλή που προκύπτει από εκλογές (δικαίωμα εκλέγειν μόνο όσοι είχαν περιουσία και είναι πληρώσει φόρους)
β) Εκτελεστική εξουσία: ανατέθηκε στον Βασιλιά και σε έξι υπουργούς
γ) Δικαστική εξουσία: αφαιρέθηκε από το Βασιλιά και κηρύχθηκε ανεξάρτητη
Επιπλέον μέτρα για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων:

• Εθνικοποίηση περιουσίας της εκκλησίας (ως εγγύηση για την έκδοση χαρτονομίσματος)
• Κατάργηση Συντεχνιών
• Απαγόρευση απεργιών

Ούτε ο βασιλιάς αλλά ούτε και η εκκλησία αποδέχτηκαν τις νέες ρυθμίσεις.}