Μάθημα : ΧΗΜΕΙΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Μάθημα 2^ο

1.2 Καταστάσεις των υλικών  (σελ. 15 - 17)

Στερεά, υγρή και αέρια κατάσταση

Η στερεή, η υγρή και η αέρια είναι οι τρεις καταστάσεις της ύλης. Το νερό, στη συνήθη θερμοκρασία και πίεση, είναι υγρό. Το χιόνι και ο πάγος είναι νερό σε στερεή μορφή. Το νερό όταν βράζει γίνεται υδρατμός, δηλαδή αέριο. 

Δηλαδή ο πάγος, το νερό και ο υδρατμός είναι η ίδια ουσία σε διαφορετική κατάσταση. Η μόνη διαφορά μεταξύ πάγου ,υγρού νερού και υδρατμών είναι η συμπεριφορά των σωματιδίων νερού όπως φαίνεται στο παρακάτω βίντεο.

Συμπέρασμα: όταν λιώνουμε μια ουσία δεν αλλάζει. 

Παράγοντες που επηρεάζουν τη φυσική κατάσταση

Μπορούμε να μετατρέψουμε μια ουσία από στερεή, σε υγρή  και αέρια χωρίς να αλλοιωθεί. Το ίδιο ισχύει και για την αντίστροφη μετατροπή. Υπάρχουν βέβαια ευαίσθητες ουσίες, όπως η ζάχαρη, που αν τις θερμάνουμε για να τις λιώσουμεα λλοιώνονται. Αυτό δε συμβαίνει με το κερί παραφίνης, όπως φαίνεται στο παρακάτω πείραμα.

Η φυσική κατάσταση μιας ουσίας εξαρτάται και από την πίεση και από τη θερμοκρασία.

Όταν καθαρίζουμε λεκέδες με βενζίνη δεν τη βλέπουμε να βράζει και όμως είμαστε σίγουροι ότι μετατρέπεται σε αέριο. Τα υγρά μετατρέπονται σε αέρια και χωρίς να βράσουν. Αυτό το λέμε εξάτμιση  και συμβαίνει καθημερινά στις αλυκές με το νερό. Επίσης, μερικά στερεά, όπως η καμφορά και η ναφθαλίνη, μετατρέπονται κατευθείαν σε αέρια. Αυτό το λέμε εξάχνωση.

Οι Φυσικές καταστάσεις των υλικών με λίγα λόγια

• • Τα υλικά απαντούν σε τρεις καταστάσεις. Τη στερεά, την υγρή και την αέρια.

• • Τα υλικά μεταπίπτουν από τη μία στην άλλη κατάσταση όταν μεταβάλλεται η θερμοκρασία ή/και η πίεση.

• • Η μετάβαση από τη στερεά στην υγρή κατάσταση καλείται τήξη και το αντίστροφο πήξη.

• • Η μετάβαση από την υγρή στην αέρια κατάσταση καλείται εξαέρωση και το αντίστροφο υγροποίηση ή συμπύκνωση.

• • Η μετάβαση από τη στερεά στην αέρια κατάσταση καλείται εξάχνωση και το αντίστροφο απόθεση.

Η εξαέρωση μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: 

1. Με εξάτμιση που γίνεται μόνο από την επιφάνεια του υγρού σε όλες τις θερμοκρασίας
2. Με βρασμό που γίνεται από όλη τη μάζα του υγρού στη θερμοκρασία ζέσης (βρασμού).

• • Η θερμοκρασία στην οποία ένα υγρό βράζει καλείται σημείο ζέσης (Σ.Ζ) ή σημείο βρασμού και εξαρτάται από την πίεση.

• • Η θερμοκρασία στην οποία ένα στερεό τήκεται καλείται σημείο τήξης (Σ.Τ).
  •  

Γενικά, για πίεση 1 atm ισχύουν τα εξής

• Σε θερμοκρασία χαμηλότερη από το σημείο τήξεως οι ουσίες είναι σε στερεή κατάσταση.
• Σε θερμοκρασία μεταξύ του σημείου τήξεως και του σημείου ζέσεως οι ουσίες είναι σε υγρή κατάσταση.
• Σε θερμοκρασία υψηλότερη από το σημείο ζέσεως οι ουσίες είναι σε αέρια κατάσταση.

Εργασία για το σπίτι: να συμπληρώσετε την άσκηση που ακολουθεί.