Μάθημα : Οικιακή Οικονομία Α΄Γυμνασίου

Τι σημαίνει επικοινωνία;

Ποιος είναι ο ρόλος της στις ανθρώπινες σχέσεις;

Θεωρείς ότι η επικοινωνία τις βελτιώνει;

Η Έννοια και ο Ρόλος της Επικοινωνίας

• Ορισμός: Επικοινωνία είναι η ανταλλαγή υλικών και πνευματικών αγαθών μεταξύ δύο ή περισσότερων προσώπων.

• Σημασία στις Ανθρώπινες Σχέσεις:

  • Τις κάνει πιο ευχάριστες και φιλικές.

  • Διευρύνει τον πνευματικό ορίζοντα (ανταλλαγή πληροφοριών/απόψεων).

  • Μαθαίνει το άτομο να συναναστρέφεται με διαφορετικούς ανθρώπους.

• Προϋποθέσεις Αποτελεσματικής Επικοινωνίας:

  • Ήπιο κλίμα

  • Ελευθερία έκφρασης

  • Ειλικρίνεια

  • Σαφήνεια

  • Καλοπροαίρετη διάθεση

Η Οικογένεια και ο Κοινωνικός Περίγυρος (Ο Ρόλος του Διαλόγου)

• Σύγχρονα Προβλήματα: Ο σύγχρονος τρόπος ζωής οδηγεί σε μοναξιά, περιορισμό κοινωνικών συναναστροφών και προσφυγή σε απρόσωπους τρόπους ψυχαγωγίας (ΤV, PC).

• Ο Ρόλος του Διαλόγου:

  • Αποτελεί διέξοδο στα προβλήματα της εποχής.

  • Μέσο επίλυσης ειδικών κοινωνικών προβλημάτων (ναρκωτικά, διαζύγιο, συγκρούσεις).

  • Οφέλη του Διαλόγου: Εκφράζει συναισθήματα, βρίσκει λύσεις στα προβλήματα, μοιράζεται τον πόνο και προσφέρει συμπαράσταση.

• Κίνδυνος: Η συσσώρευση μυστικών, παραπόνων και φόβων προκαλεί διαταραχές στις διαπροσωπικές σχέσεις και στον ίδιο τον εαυτό.

Είδη και Τρόποι Επικοινωνίας

• Εξέλιξη Τρόπων Επικοινωνίας:

  • Αρχαιότητα/Μεσαίωνας: Φωτιές (νύχτα).

  • Μετά τη γραφή: Γραπτές πληροφορίες (πηλός, πάπυρος, χαρτί).

  • Σήμερα: Διαδίκτυο, κινητά τηλέφωνα.

• Τρία (3) Είδη Επικοινωνίας:

  1. Λεκτική: Με την ομιλία και τη χρήση της γλώσσας.

  2. Μη Λεκτική: Με κινήσεις, νοήματα, μάτια, ζωγραφική, γλυπτική, ενδυμασία.

  3. Μαζική: Με συσκευές που μειώνουν χρόνο και αποστάσεις (ΤV, Ραδιόφωνο, PC, Τηλέφωνο).

Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας (ΜΜΕ)

• Σωστή Χρήση: Ο άνθρωπος πρέπει να είναι κριτικός και ενεργός δέκτης, αποφεύγοντας τη συχνή και αλόγιστη χρήση.

Η Επίδραση της Διαφήμισης

• Στόχος: Να πείσει τους καταναλωτές να αγοράσουν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία.

• Θετική Δράση: Όταν παρέχει σωστή πληροφόρηση, βοηθά τους καταναλωτές να επιλέξουν χρήσιμα και ποιοτικά προϊόντα.

• Αρνητική Δράση (Παραπλανητική Διαφήμιση):

  • Χρησιμοποιεί τεχνάσματα (μουσική, εικόνα, χρώμα) για να κεντρίσει το ενδιαφέρον.

  • Προκαλεί αγορά προϊόντων που δεν είναι απαραίτητα.

  • Δημιουργεί αίσθημα μειονεξίας στα παιδιά.

  • Οδηγεί σε καταναλωτική μανία και απειλεί τον οικογενειακό προϋπολογισμό.

• Αντιμετώπιση: Ανάπτυξη κριτικής σκέψης, επεξεργασία των διαφημιστικών μηνυμάτων και αποφυγή παραπλάνησης.

ΣΩΣΤΟ/ΛΑΘΟΣ

Η ειλικρίνεια και το ήπιο κλίμα είναι προϋποθέσεις αποτελεσματικής επικοινωνίας.
Η μη λεκτική επικοινωνία γίνεται μόνο με τη χρήση της γλώσσας.
Ο διάλογος αποτελεί έναν από τους κινδύνους της σύγχρονης ζωής.
Τα ΜΜΕ υποκαθιστούν πάντοτε με επιτυχία τη ζεστή επικοινωνία γονέων-παιδιών.
Η ανάπτυξη κριτικής σκέψης είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της παραπλανητικής διαφήμισης.
Η διαφήμιση μπορεί να έχει θετική δράση όταν παρέχει σωστή πληροφόρηση.

Άσκηση: Επικοινωνία & ΜΜΕ

Οδηγίες: Αντιστοιχίστε την έννοια/δράση (Α) με τον ρόλο/παράδειγμά της (Β).

• ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:

• Δραστηριότητα: «Το Μυστικό της Επικοινωνίας»

  Χωριστείτε σε ομάδες των 4-5 ατόμων. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να δημιουργήσει και να παρουσιάσει ένα σύντομο (3-5 λεπτών) θεατρικό δρώμενο (σκετσάκι) που να απεικονίζει μία από τις παρακάτω καταστάσεις επικοινωνίας, εστιάζοντας στις προϋποθέσεις για την αποτελεσματική της λειτουργία, όπως αναφέρονται στο κείμενο (ήπιο κλίμα, ελευθερία έκφρασης, ειλικρίνεια, σαφήνεια, καλοπροαίρετη διάθεση):

  1. Κατάσταση 1: "Ο Διάλογος στην Οικογένεια"

     • Απεικόνιση: Ένα πρόβλημα ή μια ανησυχία ενός μέλους της οικογένειας (π.χ. σύγκρουση γονέων-παιδιών, πρόβλημα στο σχολείο) που επιλύεται (ή χειροτερεύει) μέσω του διαλόγου.

     • Στόχος: Να δείξετε πώς ο διάλογος με τις σωστές προϋποθέσεις βοηθά στην έκφραση συναισθημάτων και την εξεύρεση λύσης.

  2. Κατάσταση 2: "Λεκτική vs Μη Λεκτική"

     • Απεικόνιση: Μια συζήτηση μεταξύ φίλων όπου αυτό που λέγεται (λεκτική επικοινωνία) διαφέρει ή έρχεται σε αντίθεση με αυτό που εκφράζεται με τη γλώσσα του σώματος, τις κινήσεις ή τα μάτια (μη λεκτική επικοινωνία).

     • Στόχος: Να αναδείξετε τη σημασία της μη λεκτικής επικοινωνίας και τη συνοχή/ασυμφωνία των δύο ειδών.

  3. Κατάσταση 3: "Η Παγίδα της Διαφήμισης"

     • Απεικόνιση: Ένα παιδί (μέλος της ομάδας) παραπλανάται από μια διαφήμιση (την οποία παρουσιάζουν) και απαιτεί ένα προϊόν που δεν χρειάζεται, απειλώντας τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Στη συνέχεια, παρουσιάζουν πώς η κριτική σκέψη (με βάση την πληροφόρηση του κειμένου για τα ΜΜΕ και τη διαφήμιση) μπορεί να οδηγήσει σε σωστή επιλογή.

     • Στόχος: Να τονίσετε την ανάγκη για κριτική στάση απέναντι στη μαζική επικοινωνία και τη διαφήμιση.

  Αξιολόγηση/Συζήτηση: Μετά την παρουσίαση κάθε σκετς, γίνεται συζήτηση στην τάξη. Οι υπόλοιπες ομάδες καλούνται να εντοπίσουν και να σχολιάσουν: α) Ποιες προϋποθέσεις της αποτελεσματικής επικοινωνίας τηρήθηκαν ή παραβιάστηκαν; β) Ποιο είδος επικοινωνίας (λεκτική, μη λεκτική, μαζική) κυριάρχησε; γ) Ποια ήταν η θετική ή αρνητική επίδραση της επικοινωνίας, σύμφωνα με το κείμενο;

Και τώρα, δες το βιβλίο σου:

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL103/57/437,1656/

ΕΞΑΣΚΗΣΗ:

https://wordwall.net/ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Εργασίες για το σπίτι:

Δραστηριότητα 1: «Ημερολόγιο Επικοινωνίας» (Για το Σπίτι)

Στόχος: Να εντοπίσετε και να αναλύσετε παραδείγματα αποτελεσματικής/αναποτελεσματικής επικοινωνίας στην καθημερινότητά σας, εφαρμόζοντας τις προϋποθέσεις του κειμένου.

Ανάθεση:

1. Καταγραφή: Για δύο (2) ημέρες, καταγράψτε τρεις (3) διαφορετικές συνομιλίες/αλληλεπιδράσεις σας (π.χ. με γονείς, φίλους, αδέρφια).

2. Ανάλυση: Για κάθε καταγεγραμμένη συνομιλία, απαντήστε στα εξής:

   • Ποιο ήταν το θέμα της συνομιλίας;

   • Ποιο είδος επικοινωνίας χρησιμοποιήθηκε κυρίως (λεκτική, μη λεκτική);

   • Ποιες από τις προϋποθέσεις αποτελεσματικής επικοινωνίας (π.χ. ήπιο κλίμα, ειλικρίνεια, σαφήνεια) τηρήθηκαν και ποιες παραβιάστηκαν;

   • Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Ήταν επιτυχημένη η επικοινωνία; Εάν όχι, τι θα μπορούσε να είχε γίνει διαφορετικά για να λειτουργήσει ως διάλογος (όπως αναφέρεται στο κείμενό μας);

Δραστηριότητα 2: «Κριτικός Δέκτης των ΜΜΕ» (Για το Σπίτι)

Στόχος: Να αναπτύξετε κριτική σκέψη απέναντι στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και τη Διαφήμιση, όπως προτείνει το κείμενό μας.

Ανάθεση:

1. Επιλογή: Επιλέξτε μία (1) τηλεοπτική διαφήμιση ή μία διαφήμιση από το διαδίκτυο (π.χ. YouTube, Social Media) και να την παρακολουθήσετε προσεκτικά.

2. Αξιολόγηση: Αναλύστε τη διαφήμιση απαντώντας στις εξής ερωτήσεις:

   • Ποιο προϊόν/υπηρεσία διαφημίζεται; Ποια είναι η στόχευσή της (σε ποιο κοινό απευθύνεται);

   • Ποια τεχνάσματα χρησιμοποιεί (π.χ. μουσική, χιούμορ, χρώμα, εικόνα, γνωστά πρόσωπα) για να κεντρίσει το ενδιαφέρον σας και να σας πείσει;

   • Σύμφωνα με το κείμενο, η διαφήμιση αυτή είναι πιθανότερο να λειτουργήσει θετικά (σωστή πληροφόρηση) ή αρνητικά/παραπλανητικά (π.χ. δημιουργώντας αίσθημα μειονεξίας ή καταναλωτική μανία); Τεκμηριώστε την απάντησή σας με βάση το κείμενο.

   • Πώς μπορείτε να λειτουργήσετε ως κριτικοί δέκτες απέναντι σε αυτή τη διαφήμιση (όπως προτείνει το τελευταίο κεφάλαιο του κειμένου);

Τι είναι χαρακτήρας;

Τα γνωρίσματά του είναι μόνιμα ή αλλάζουν συχνά;

Ποιοι παράγοντες συντελούν στην καλλιέργεια του χαρακτήρα σου;

Πόσο σημαντικός είναι ο σεβασμός και ο αλληλοσεβασμός στις διαπροσωπικές σου σχέσεις;

Απάντησε στο τετράδιό σου τις παραπάνω ερωτήσεις και μετά διάβασε τις παραγράφους α και β του βιβλίου σου:

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL103/57/437,1657/