Μάθημα : Λογοτεχνία Α Λυκείου
Κωδικός : 2906090175
-
Θεματικές Ενότητες
Φύλλο εργασίας ¨" Του Βασίλη"
Θέμα του τραγουδιού
Η απόφαση του Βασίλη να ζήσει την ελευθερία της ζωής των κλεφτών, αφήνοντας πίσω του μια ζωή υποταγής κάτω από τον τουρκικό ζυγό
Ενότητες:
α. στ. 1- 12:...............................................................................................................................
β. στ. 13-15:................................................................................................................................
- Στη συμβουλή της μάνας προς τον Βασίλη υπάρχουν οι λέξεις "φρόνιμα" και "νοικοκύρης". Ποια είναι η σημασία της καθεμιάς και πώς συσχετίζονται μεταξύ τους; (Να απαντήσετε με βάση τους στίχους 1-3 και με αναφορές στο κείμενο)
- Ποια κίνητρα διακρίνετε στη συμβουλή της μητέρας προς τον γιο της;
- Τι επιλέγει να κάνει ο Βασίλης και ποιες επιλογές της μητέρας του για εκείνον αρνείται; (Αναφορές στο κείμενο)
- Με βάση την απάντηση που δώσατε στην ερώτηση 2 να αναφέρετε ποιες αρχές και ποιες αξίες- κίνητρα καθορίζουν τη στάση ζωής του Βασίλη.
- Ποιες πληροφορίες για τη ζωή των κλεφτών ανακαλύπτουμε μέσα στο κείμενο; Να παραπέμψετε στους σχετικούς στίχους.
- Στο τραγούδι προβάλλεται ο αγώνας της εθνικής απελευθέρωσης , αλλά και τα αιτήματα της κοινωνικής δικαιοσύνης και του σεβασμού των ατομικών δικαιωμάτων.
Σε ποια σημεία του κειμένου διακρίνετε τα παραπάνω; Να αιτιολογήσετε την άποψή σας
- Να ονομάσετε τον αφηγηματικό τρόπο που εντοπίζετε στο καθένα από τα παρακάτω αποσπάσματα του κειμένου ( περιγραφή, σχόλιο, αφήγηση, διάλογος, μονόλογος ):
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ |
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ |
για ν' αποχτήσεις πρόβατα, ζευγάρια κι αγελάδες, χωριά κι αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν. |
|
Πουρνό φιλεί τη μάνα του, πουρνό ξεπροβοδιέται. |
|
«Γεια σας βουνά με τους γκρεμνούς, λαγκάδια με τις πάχνες! - Καλώς το τ' άξιο το παιδί και τ' άξιο παλικάρι». |
|
- Ποιος από τους παραπάνω αφηγηματικούς τρόπους κυριαρχεί στο τραγούδι και ποιος είναι ο ιδιαίτερος ρόλος του;
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
- Η γλώσσα του τραγουδιού είναι απλή δημοτική με ιδιωματικά στοιχεία .Να βρείτε μερικά από το κείμενο και να τα καταγράψετε.
- Στιχουργική μορφή : μέτρο → ιαμβικό ( μία άτονη και μία τονισμένη συλλαβή )
Μετρήστε και γράψτε από πόσες συλλαβές αποτελείται ο κάθε στίχος →............................... επομένως ο στίχος είναι →.................................................................................................
Αφού χωρίσετε τους υπόλοιπους στίχους του αποσπάσματος που ακολουθεί, σύμφωνα με το ιαμβικό μέτρο, να γράψετε επίσης ποια συλλαβή της τελευταίας λέξης του κάθε στίχου τονίζεται :.....................................................Επομένως, ο στίχος είναι και → ...........................
.............................................................. .
«Βασί/λη, κά/τσε φρό/νιμα,/ να γέ/νεις νοι/κοκύ/ρης, για ν' α/ποχτή/σεις πρό/βατα,/ ζευγά/ρια κι α/γελά/δες, χωριά κι αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν.
Μάνα μου εγώ δεν κάθομαι να γίνω νοικοκύρης
- Να αντιστοιχίσετε τα αποσπάσματα του κειμένου με τα εκφραστικά μέσα :
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ |
ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΟ ΜΕΣΟ |
Α. για ν' αποχτήσεις πρόβατα, ζευγάρια κι αγελάδες, χωριά κι αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν |
1.παρομοίωση |
Β. να κάμω αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν, και να 'μαι σκλάβος των Τουρκών, κοπέλι στους γερόντους. |
2. εικόνα |
Γ. να πάρω δίπλα τα βουνά, να περπατήσω λόγγους |
3. ασύνδετο σχήμα |
Δ. Πουρνό φιλεί τη μάνα του, πουρνό ξεπροβοδιέται. |
4. αντίθεση |
|
|
Ε. να πεταχτώ σαν το πουλί ψηλά στα κορφοβούνια |
5. προσωποποίηση |
Στ. Γεια σας βουνά με τους γκρεμνούς, λαγκάδια με τις πάχνες! - Καλώς το τ' άξιο το παιδί και τ' άξιο παλικάρι». |
6. επαναφορά |
12 .Αφού μελετήσετε τα κυριότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των δημοτικών τραγουδιών
, να καταγράψετε όσα αναγνωρίσατε στο κείμενο, κάνοντας και τις σχετικές αναφορές .
Ερώτηση Ανάπτυξης
Ποια είναι η επιθυμία της μητέρας του Βασίλη και ποια η δική του στην αρχή του κειμένου ; Συμφωνείς ή διαφωνείς με την απόφαση του Βασίλη να κάνει πράξη την επιθυμία του στη συνέχεια του ποιήματος, και γιατί; Να αναπτύξεις την ερμηνεία σου σε 100 - 150 λέξεις.